Vladimir Ćorović rođen na današnji dan: Istoričar, akademik, rektor, veliki majstor...

Vladimir Ćorović, srpski istoričar, član Srpske kraljevske akademije i nekadašnji rektor Univerziteta u Beogradu, rođen je 27. oktobra 1885, pre 140 godina.

Osim činjenice da je bio jedan od najplodnijih autora srpske istorijske nauke, čija nekompletna bibliografija pokriva obim jedne knjige, Ćorović je bio takođe društveno aktivan kao retko ko, pored drugog i kao veliki majstor Nacionalne lože Jugoslavije. Što znači da je, formalno, bio prva ličnost jugoslovenske masonerije do aprila 1941.

Preporučujemo

Ta činjenica, imajući u vidu najdublju suprotstavljenost masonskih uverenja onima koje je podrazumevao nemački nacizam, primorala ga je na beg iz zemlje, pred nemačkim invazionim snagama, zajedno sa pripadnicima Vlade Dušana Simovića, aprila 1941.

Vladimir Ćorović rođen je u Mostaru. Bila je to poznata, uspešna, trgovačka kuća. Brat Svetozar bio je poznati pisac. U rodnom gradu, tada središtu burnog srpskog nacionalnog pokreta, okončao je osnovno i gimnazijsko obrazovanje, da bi od 1904. školovanje nastavio na Univerzitetu u Beču. Studirao je filologiju, slavistiku, istoriju i arheologiju. U tom smislu imao je sreće, među njegovim profesorima nalazili su se i veliki međunarodni autoriteti, poput Konstantina Jirečeka ili Vatroslava Jagića.

Doktorirao je 1908. radom na temu Lukijana Mušickog. Usavršavao se u Minhenu, kod još znamenitijeg Karla Krumbahera, oca vizantologije, kao i u Francuskoj i Italiji.

Radio je potom u Zemaljskom muzeju u Sarajevu, gde se posvećuje naučno istraživačkom radu, pisanju i publikovanju radova. Bio je i sekretar tamošnjeg srpskog društva "Prosvjeta".

Austrijske vlasti uhapsile su ga posle atentata u Sarajevu juna 1914. na nadvojvodu Franca Ferdinanda, koji će poslužiti kao izgovor za napad na Srbiju odnosno početak Prvog svetskog rata. Pušten iz zatočeništva krajem rata, 1917. godine, boravi u Zagrebu gde je jedan je od najakativnijih saradnika časopisa "Književni jug" koji je tada okupljao cvet mlade inteligencije čvrsto opredeljene za Jugoslaviju, od Ive Andrića preko Nike Bartulovića, do Ujevića, Šantića, Ive Vojnovića, Gustava Krkleca, Sime Pandurovića, Ivana Cankara, pa i Milosa Crnjanskog ili Miroslava Krleže.

Već u toj fazi primprema "Crnu knjigu" svedočanstva o stradanjima Srba BiH pod Austrougarskom, posebno tokom rata. Prisustvovao je proglašenju ujedinjenja odnosno stvaranju Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca 1. decembra 1918. u Beogradu, u palati Krsmanović, privremenoj rezidenciji regenta Aleksandra, na Terazijama.

Godine 1919. postaje predavač na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu, da bi već 1921. dobio zvanje redovnog profesora a godinu dana zatim i dopisnog člana Srpske kraljevske akademije. Bio je rektor Univerziteta u Beogradu 1934/1936. kada postaje i redovni član Kraljevske akademije.

Iako je ovaj svet napustio relativno mlad aprila 1941. godine, u avionskog nesreći, negde u rejonu Olimpa u središnjoj Grčkoj, ostavio je za sobom iznenađujuće obimno istoriografsko delo.

Vladimir Ćorović, ostao je do naših dana, najplodniji srpski istoričar. Izdvajala ga je međutim, ne širina obuhvata temu, nego kvalitet radova koje je objavljivao. Pokrivao je pritom neobično širok dijapazon tema od srednjeg veka, preko moderne, novovekovne istorije, sve do njegovih dana, uključujući čak i svojevrsnu literarnu kritiku. Otuda ga neretko nazivaju poslednjim našim polihistorom.

Pisao je o stradanjima i svetinjama Srba, narodnoj književnosti, autorima srpskog srednjeg veka, kao Domentijanu ili Danilu, Svetom Savi, Stefanu Nemanji, o despotovini, Dubrovniku, Humu, Bosni, hercegovačkim ustancima u 19. veku, sve do velikih sinteza poput "Istorije Jugoslavije" ili "Istorije Srba" (objavljene tek krajem osamdesetih u Beogradu) ili obimne studije na temu odnosa Srbije i Austrougarske u 20. veku, nastale s ciljem stručnog i dokumenatovanog pobijanja propagande da je Srbija bila kriva za izbijanje rata.

Osim u stručnim publikacijama Ćorović se često ograšavao u ondašnjoj našoj štampi, uglavnom prigodnim osvrtima o važnim datumima naše istorije, neumoran i kao čovek i kao nacionalni radnik. Bio je oženjen Jelenom Skerlić, rođenom sestrom Jovana Skerlića, sa kojom je imao dve kćerke.

Uspelo mu je, uz sve druge aktivnosti, i da izbije na čelnu poziciju masonskih krugova Kraljevine Jugoslavije, gde je takođe bio vrlo aktivan. Posledica je otuda bio bezglavi beg iz zemlje pred nemačkim invazionim trupama, kada gine, nad Grčkom, nesrećnim slučajem. Njegova posthumno objavljena "Istorija Srba" doživela je poslednjih decenija desetine različitih izdanja, što je nesumnjivo čini najpopularnijim opštom istorijom srpskog naroda.

(Telegraf Nauka/Tanjug)