Najveća arheogenetska studija iznenadila istraživače: Neverovatno otkriće o društvu moćnih konjanika

Poreklo ljudi sahranjenih na dva groblja iz ranog srednjeg veka – u bečkim naseljima Medling i Loebersdorf – iznenadilo je istraživače Instituta za evolutivnu antropologiju Maks Plank. Velika arheogenetska studija analizirala je gene i drevni DNK više od 700 pojedinaca sahranjenih na ovim grobljima i otkrila je neverovatne stvari o avarskom društvu, saopštilo je Društvo Maks Plank.

Istraživanje u kome je kombinovano više disciplina otkrilo je da geni i kultura ne moraju da se podudaraju. U okviru projekta HisteGenes Evropskog istraživačkog saveta urađena je genetska studija ostataka sa grobova iz 8. veka i perioda Avara. Ovaj narod stigao je u istočnu centralnu Evropu iz istočnoazijske stepe u vreme Velike seobe naroda i tu se naselio na prostor sa mešanom populacijom.

Preporučujemo

Uprkos bogatom arheološkom nasleđu, o njima se postavljalo mnogo pitanja – da li su na ovim grobljima sahranjeni potomci avarskih osvajača ili prethodne populacije integrisane u avarsko društvo, kao i da li su se ove grupe mešale? Analiza dva velika groblja u bečkim predgrađima - u Medlingu, gde je sahranjeno 500 ljudi, i Loebersdorfu, gde je sahranjeno 150 ljudi - donela je neočekivane rezultate, navodi se u saopštenju.

Drevni DNK sa 2 groblja

Kada su naučnici pogledali drevni DNK sa ova dva obližnja groblja, bili su iznenađeni. Dok je populacija u Leobersdorfu bila uglavnom istočnoazijskog porekla, populacija sahranjena u Medlingu bila je povezana sa evropskom populacijom.

– Genetske razlike između ove dve grupe su veoma jasne i konzistentne za skoro sve pojedince na grobljima – rekao je Ke Vang, genetičar i jedan od autora studije.

Pre genetskih analiza između dva nalazišta nije primećena velika razlika. Arheološki ostaci dve zajednice i način života u oba naselja bili su veoma slični.

– Kulturna integracija je postojala uprkos velikim genetskim razlikama i svi oni su se smatrali Avarima – rekao je Valter Pohl, istoričar Austrijske akademije nauka i jedan od autora studije.

Foto: akg-images / akg-images / Profimedia

Miran period za ratnički narod

Istorijski izvori poklapaju se sa antropološkim i arheološkim dokazima da je ovo bio jedan od najmirnijih perioda u istoriji bečkog regiona, uprkos reputaciji Avara kao moćnih konjanika i ratnika.

– Na skeletima nismo našli povrede iz borbi, a gotovo da nema nikakvih tragova nedostataka – rekla je Doris Pani-Kucera, antropološkinja Prirodnjačkog muzeja Beča i jedna od autorki studije.

U nekim grobovima je pronađeno oružje.

Rodbinske veze u zajednicama

Zahvaljujući strategiji uzorkovanja i veoma osetljivim analizama bilo je moguće da se otkrije veliki broj rođaka među preminulima.

- Veliki broj genetskih veza između pojedinaca omogućio nam je da rekonstruišemo pedigree šest generacija na obe lokacije – rekla je Zuzana Hofmanova, genetičarska sa Instituta za evolutivnu antropologiju u Lajpcigu i Masarikovog univerziteta u Brnu i jedna od autorki studije.

Samo u nekim izuzetnim slučajevima sahranjeni pojedinci nisu imali nikakve rodbinske veze sa drugima. Bračnih veza nije bilo čak ni između dalekih ro0đaka. Zanimljivo je da skoro nijedna majka nije imala pretka u lokalu, verovatno su dolazile iz drugih regiona i drugih zajednica. Međutim, skoro da nema genetskih veza između obližnjeg Medlinga i Leobersdorfa.

Ostaci avarskog oklopa... Foto: HENDRIK SCHMIDT / AFP / Profimedia

Biranje partnera iz određenih zajednica

U obe zajednice postojao je sličan običaj biranja partnera iz određenih zajednica, ali je i na taj način očuvano različito poreklo – žene koje su se udavale u Leoberdsdorfu dolazile su iz zajednica sa istočnoazijskim poreklom, verovatno iz centra avarskog sveta, dok su u Medling dolazile žene evropskog porekla. Uprkos tome, razlike u statusu i bogatstvu nije bilo.

- Statusni simboli poput pojaseva sa ukrasima, njihova kultura i običaji bili su isti. Verovatno su obe populacije sebe smatrale Avarima – rekao je Bendeguz Tobijas, arheolog i jedan od autora studije.

Ovako velike arheogenetske studije, koje sistematski istražuju groblja, veoma su retke.

- Groblje u Medlingu je najveće koje je genetski analizirano, a takvi rezultati imaju veliki potencijal za buduća istraživanja iz različitih disciplina – rekao je Johan Kraus, direktor Instituta za evolutivnu antropologiju Maks Plank i jedan od autora studije objavljene u žurnalu Nature.

Dolazak Avara na vizantijske granice

„U to vreme (6. vek) dolazi na vizantijske granice još jedno novo azijsko pleme, koje će nekoliko vekova biti jedno od najvažnijih u istoriji srednje Evrope. To su Avari ili Obri. Tursko-tatarskog porekla, oni su ranije stanovali negde iza Kaspijskog mora. Oblikom, bojom lica i običajima oni su toliko bliski Hunima, da ih mnogi od starijih pisaca ili potpuno mešaju li svesno identifikuju sa nima“, napisao je Vladimir Ćorović u Istoriji srpskog naroda, i dodao:

„Jedan vizantijski pisac, Teofilakt Simokata, koji ima najbolja obaveštenja o njima, tvrdi, da oni i jesu u stvari Huni, a da su avarsko ime uzeli od slavnog i čuvenog plemena Avara, da bi tim imenom stvorili sebi veći ugled. Nomadsko pleme, oni su menjali svoja sedišta, često od volje, a često i prisiljeni. U turskom avar uopšte označava begunca i skitača. Ovog puta (552.) njih su bili potisli Turci i u begu pred njima Avari su, inače kao i svi Huni dobri konjanici, doprli na zapadne obale Crnog Mora. Odatle, njih oko 20.000, bežeći i dalje ostaviše i crnomorske narode, koji su živeli onuda. Taj njihov beg zapamćen je dobro i Vizantinci su im ga docnije češće prebacivali, dok su Turci svakom prilikom naglašavali, da su Avari još uvek njihovi podanici, i da, ma gde bili, ne mogu izbeći maču njihova sultana“.

(Telegraf Nauka/Max Planck Gesellschaft)