Tajanstvene migrene nakon hirurške operacije srca možda su konačno objašnjene

Kratkotrajne lezije ponekad se pojave u mozgu nakon operacije srca. Nova studija sugeriše da bi mogle biti povezane sa migrenama i vizuelnim aurama. Više rada je potrebno da bi se saznalo da li ukazuju na ozbiljnije rizike, kao što su moždani udari.

Nakon standardne operacije srca, neki pacijenti doživljavaju migrene sa vizuelnim aurama, privremenim poremećajima vida, kao što su sevanja svetlosti i cik-cak linije. Razlog za ovu neobičnu komplikaciju bio je misterija, ali istraživanje ukazuje da bi krvni ugrušci u mozgu mogli biti odgovorni.

Preporučujemo

„Ranije se nije smatralo da ovi ugrušci proizvode neke simptome ili da imaju bilo kakve jasne negativne posledice“, kaže dr Gregori Markus, kardiolog na Kalifornijskom univerzitetu u San Francisku.

Nova studija predstavlja novu teoriju o tome kako se ove misteriozne migrene manifestuju.

Radi tretiranja aritmija ili nepravilnog srčanog ritma, izvodi se kateterska ablacija, koja uključuje uvođenje cevi u srce da bi se spalilo ili uništilo srčano tkivo koje izaziva nepravilnost. Tako se operiše oko 360.000 ljudi u Sjedinjenim Državama svake godine.

Različite tehnike kateterske ablacije se mogu upotrebiti zavisno od lokacije neispravnog srčanog tkiva. Jedna strategija pravi otvor između dve srčane komore, dok druga ne zahteva pravljenje te rupe.

Međutim, u mesecima nakon kateterske ablacije, 2,3% pacijenata bez ranijih migrena sa vizuelnim aurama prijavljuju ove simptome prvi put. Aure se obično javljaju nepostedno pre ili tokom napada migrene.

Ovi novi simptomi su zabrinjavajući jer je ishemijski moždani udar, koji se dešava kad je tok krvi u mozak blokiran, 2,6 puta verovatniji kod ljudi mlađih od 45 godina koji doživljavaju migrene sa vizuelnim aurama, a 3,7 puta verovatniji kod žena iz te iste starosne grupe. Stoga bi ove migrene mogle biti vesnici ozbiljnih kardiovaskularnih događaja.

Naučnici imaju nekoliko teorija zašto bi kateterska ablacija mogla biti povezana sa migrenom. Jedna teorija kaže da bi napravljena rupa mogla izazvati komplikaciju zbog preusmeravanja krvi sa običnog puta.

Krv normalno cirkuliše sa desne strane srca u pluća, zatim na levu stranu srca i konačno u ostatak tela, uključujući mozak. Međutim, rupa bi mogla dozvoliti krvi da ide direktno iz leve u desnu komoru srca, zaobilazeći pluća. Istraživači smatraju da bi to zaobilaženje moglo dozvoliti nekom tipu neurotoksina – obično razgrađenog plućnim enzimima – da dođe do mozga i izazove aure.

Skeniranje magnetnom rezonancom je, pak, otkrilo alternativni uzrok vituelnih aura: moždane lezije izazvane embolusima (delići krvnih ugrušaka, mehurići vazduha ili masne naslage) koji putuju kroz krvotok i onda često zagušuju krvne sudove u mozgu.

Migrene sa vizuelnim aurama se takođe javljaju kod ljudi bez operacije srca, ali je mehanizam fenomena nejasan u i takvim slučajevima. Ranije studije su pokazale da ljudi koji doživljavaju te aure generalno češće imaju istoriju moždanih embolusa.

„Međutim, veoma je teško utvrditi da li postoji kauzalna veza – pošto su moždani embolusi često prolazni, lekari bi morali da izvode skeniranje otprilike u isto vreme kad pacijent prijavi aure“, kaže Markus.

Pacijenti podvrgnuti kateterskoj ablaciji mogu predstavljati šansu za izučavanje te veze, pošto operacije mogu uzrokovati pojavu više embolusa. Ostaci sprženog srčanog tkiva mogu otići u mozak, blokirati krvotok i tako ostaviti moždano tkivo bez kiseoninika i nutrijenata. Ove lezije su privremene, ali su istraživači pomislili da bi embolusi mogli biti povezani sa aurama nakon operacije srca.

Zato su izveli test u kojem su 63 pacijenta sa aritmijom tretirana jednom tehnikom kateterske ablacije, a 57 pacijenata drugom tehnikom. Pacijentima je narednog dana snimljen mozak magnetnom rezonancom i popunili su upitnik mesec dana kasnije radi prijave vizuelnih aura. Ispostavilo se da obe hirurške tehnike sa jednakom verovatnoćom dovode do vizuelnih aura.

„Naši rezultati pokazuju da prisustvo rupe koja obezbeđuje komunikaciju između desne i leve strane srca uopšte nije neophodna za pojavu vizuelnih aura“, rekao je Markus.

Ipak, posmatranje snimaka magnetnom rezonancom otkrilo je da pacijenti sa moždanim embolusima nakon operacije imaju 12 puta veću verovatnoću da razviju vizuelne aure nego pacijenti bez embolusa.

Moždani embolusi, za koje se mislilo da ne proizvode nikakve simotome, mogu barem delimično doprineti vizuelnim aurama, kaže Markus, dodajući da treba istražiti da li su embolusi takođe povezani sa ozbiljnijim problemima, kao što je moždani udar.

Nova studija, pak, ima neke slabosti. Glavno ograničenje je to što su pacijenti sami prijavljivali simotome migrene. Moguća je pogrešna klasifikacija simptoma.

Takođe nije provereno da li neki pacijenti imaju prirodno prisutnu rupu u srcu. Ta rupa između srčanih komora formira se tokom razvoja i zatvara se ubrzo nakon rođenja kod većine ljudi, ali kod 25% ostaje otvorena. Povezana je sa migrenama, vizuelnim aurama i moždanim udarima kad je prisutbna kod odraslih.

Pošto je nova studija istraživala samo da li su moždane lezije povezane sa vizuelnim aurama odmah nakon operacije srca, dalji rad je potreban da bi se utvrdilo da li se rezultati studije mogu generalizovati na migrene uopšte.

(Telegraf Nauka/Live Science)