Drevni hram otkriva tajne izgubljene civilizacije Tijavanako iz vremena pre carstva Inka

Arheolozi kažu da su otkrili ostatke ivica drevnog hrama misteriozne andske zajednice Tijavanako koja je nestala oko 1000. godine nove ere.

Istraživači su otkrili ogroman kompleks hrama na visoravni u današnjoj opštini Karakolo u Boliviji. Lokacija se nalazi jugoistočno od jezera Titikaka, druga oblast nego gde je ranije izvođena potraga za tragovima koji bi mogli pomoći da se otkriju tajne izgubljenog društva.

Preporučujemo

Izvanredno otkriće se nalazi otprilike 210 kilometara južno od arheološke lokacije Tijavanako, prestonice moćnog carstva iz vremena pre Inka. Nazvan Palaspata po urođeničkom nazivu za taj region, hram se nalazi izvan granica u kojima se, po ranijem mišljenju, Tijavanako prostirao, kažu arheolozi.

Arhitektonski elementi građevine upadljivo liče na Tijavanako stil pronađen u drugim delovima oblasti jezera Titikaka.

Hram, kroz koji prolazi staza nastala usled stalnih prolazaka lokalnih žitelja, blizu je dugo upotrebljavane bolivijske rute, sad poznate kao autoput La Paz – Kočabamba, veze između tri trgovinska puta koju su upotrebljavala kasnija društva, poput Inka.

Otkriće ceremonijalnog hrama baca svetlo na povezanost teritorija izgubljenog društva i na to kako je Palaspata mogao biti kapija kroz koju je društvo Tijavanako širilo svoju moć, kažu istraživači.

Ko su bili Tijavanako?

Arheološka ispitivanja Tijavanako lokacija počela su 1860-ih, ali su saznanja o toj zajednici još neznatna. Većina znanja dolazi od izučavanja keramike, životinjskih ostataka i drugih verskih lokacija, kao što je Akapana, na andskim visoravnima.

Tijavanako zajednice su se pojavile na altiplanu, tj. visoravni, u Andima, nazvanoj Titikaka basen po jezeru Titikaka. Zbog lokacije, poljoprivreda, poput uzgajanja kukuruza, bila je teška, pa su se ljudi oslanjali na karavane lama u cilju povezivanja zajednica u regionu i omogućavanja trgovine. Prestonica Tijavanako je upravljala trgovinom i međuregionalnom interakcijom.

Tijavanako je bila takozvana primarna državna formacija – složeno društvo sa složenom društvenom stratifikacijom, kažu istraživači. Država se razvila bez spoljašnjeg uticaja i proistekla je iz niza ranijih poljoprivrednih društava.

Svedočanstva o Tijavanako predmetima, poput grnčarije, sugerišu da je narod Tijavanako počeo da se naseljava u toj oblasti oko 700. godine nove ere, kao i dalje zapadno u dolini koja je sad južni Peru. Takođe se smatra da su populacije Tijavanako živele na prostoru današnjeg severnog Čilea i u Kočabambi.

Tijavanako je izgradio Palaspatu kako bi širio svoj sociopolitički uticaj na druga društva u regionu kontrolišući trgovinu. Ova lokacija je strateški smeštena između dve glavne geografske zone andskih visoravni, kažu istraživači.

Možda je u pitanju neka vrsta strateškog položaja koji je ne samo kontrolisao protok dobara u ekonomskom i političkom smislu, već i putem religije. Usklađenost verskih, političkih i ekonomskih institucija, kako mnoge od ovih institucija nastaju, pomalo je iznenađujuća.

Pronalazak izgubljenog hrama

Hram Palaspata je vidljiv samo po svom spoljašnjem zidu, koji je ocrtan crvenim peščanim kamenom. Radeći na drugom arheološkom projektu u blizini autoputa, istraživači su primetili te strukture, koje su im se učinile značajnim.

Istražili su oblast dalje, pešačeći i pomoću dronova. Na osnovu inicijalnih nalaza, putem 3D renderovanja napravljena je digitalna rekonstrukcija hrama.

Struktura je dugačka 125 metara i 145 metara široka, sa 15 modularnih zona koje su verovatno bile sobe oko unutrašnjeg dvorišta. Glavni ulaz je okrenut na zapad, u skladu sa solarnim ekvinocijumom, što ukazuje na versku ulogu.

Iako se ne zna mnogo o duhovnih praksama naroda Tijavanako, arheolozi su ranije pronašli kamene monolite i keramiku sa biljnim i životinjskim simbolima koji možda ukazuju na tradicije poznate u drugim društavima pre Inka. Ranije su pronađene religijske strukture napravljene u cilju isticanja prirodnih odlika terena i podešavanja sa ključnim događajima u solarnom ciklusu.

Takođe je pronađena grnčarija poput čaša iz kojih se obično pila neka vrsta alkohola na bazi kukuruza, što sugeriše da je objekat verovatno korišćen za proslave ili velika okupljanja.

U poređenju sa drugim drevnim društvima, Tijavanako ostaje tajanstven i istraživači imaju ograničeno, fragmentirano razumevanje te civilizacije. Arheološke teorije sugerišu da je Tijavanako propao zbog suše ili uništenja životne sredine. Drugi stručnjaci smatraju da su oba faktora možda dovela do društvenih tenzija i nemira i na kraju do narodne pobune.

O tajanstvenom društvu Tijavanako se ne zna mnogo jer se nije uklapalo u rane ideje o tome kako bi država trebalo da izgleda ili gde bi mogao postojati neki uspešan grad, kažu istraživači.

(Telegraf Nauka/CNN)