Preispisivanje istorije Velikog kanjona: Nova otkrića u slojevima grupe Tonto

Veliki kanjon, jedan od najpoznatijih prirodnih pejzaža na svetu, već decenijama je ključ za razumevanje geološke istorije planete. Slojevi njegovih stena svedoče o događajima koji su se odigrali pre više od pola milijarde godina, uključujući Kambrijsku eksploziju, kada su prvi kičmenjaci i životinje s čvrstim oklopima nastali u raznolikim morskim ekosistemima.

Međutim, zahvaljujući savremenim tehnologijama i naprednim naučnim modelima, geolozi danas preispituju neka od ključnih otkrića pionira geologije, Edvina Dinvidija MekKija, koji je posvetio više od 50 godina proučavanju sedimentnih slojeva Velikog kanjona, piše SciTech Daily.

Preporučujemo

Edvin Dinvidi MekKi (1906–1984) bio je jedan od prvih naučnika koji je sistematski proučavao stratigrafiju i sedimentaciju Velikog kanjona, fokusirajući se na kambrijumsku grupu Tonto. Njegove ideje su oblikovale generacije geonaučnika, ali su u svoje vreme često nailazile na otpor, jer je naučnoj zajednici tada nedostajalo razumevanje fenomena kao što su tektonika ploča i globalne promene nivoa mora.

- Grupa Tonto čuva pravo blago sedimentnih slojeva i fosila koji beleže Kambrijsku eksploziju pre oko 540 miliona godina. MekKi nije imao pristup alatima i podacima koje danas koristimo, ali njegova fascinacija ovim ključnim periodom ostaje inspiracija za nova istraživanja - kaže Kerol Dehler, profesorka na Državnom univerzitetu Juta.

Tim istraživača sa više institucija, uključujući Univerzitet u Juti, Prirodnjački muzej u Denveru, Univerzitet Nju Meksiko i Državni univerzitet Bojsi, koristi napredne tehnološke alate kako bi proširio razumevanje MekKijevih osnovnih ideja. Njihovi nalazi objavljeni su u novembarskom izdanju časopisa GSA Today.

Studije grupe Tonto otkrivaju složenu istoriju nastalu u periodu kada je Zemlja bila bez leda, a nivo mora dostigao je rekordne visine, preplavivši kontinente i stvorivši mozaik plitkih morskih, obalnih i kopnenih sredina.

- Grupa Tonto je poput mesta zločina, možete videti tragove i rekonstruisati deo onoga što se dogodilo. Ali, kao i svako složeno mesto zločina, priča Velikog kanjona još uvek nije u potpunosti ispričana - objašnjava Džejms Hagadorn, kustos geologije u Prirodnjačkom muzeju u Denveru.

Tim istraživača identifikovao je tri ključna pravca istraživanja. Prvo, slojevi grupe Tonto svedoče o naglom porastu nivoa mora i efektima snažnih tropskih oluja, koje su verovatno bile moćnije od današnjih uragana. Drugo, napredni hronološki alati otkrivaju informacije o tempu sedimentacije i evoluciji drevnih organizama. Na primer, trilobiti, izumrli pripadnici grupe zglavkara koji su živeli u morima paleozoika, brzo su se diversifikovali u ovim okruženjima.

Foto: Wikipedia/Nobu Tamura, CC BY-SA 4.0

- Veliki kanjon je epski kamen iz Rozete za geologiju. Njegovi slojevi pružaju uvide u globalne promene klime i tektonike, pomažući nam da bolje razumemo slojeve koji su taloženi širom sveta tokom Kambrijskog perioda - kaže Hagadorn.

Grupa Tonto obuhvata slojeve stare preko 500 miliona godina, koji svedoče o jedinstvenim klimatskim i biološkim uslovima.Tokom Kambrijskog perioda, nivo mora bio je toliko visok da su njegovi talozi prekrivali kontinente širom sveta. Trilobiti, jedna od prvih grupa organizama sa čvrstim oklopima, evoluirali su brzinom koja fascinira naučnike i danas.

Veliki kanjon ostaje ne samo simbol prirodne lepote, već i neiscrpan izvor naučnih otkrića, koja nam pomažu da bolje razumemo prošlost naše planete.

(Telegraf Nauka / SciTech Daily)