Vreme čitanja: oko 2 min.
Zašto se neke bebe rađaju sa pogrešno postavljenim crevima
Vreme čitanja: oko 2 min.
Naučnici su identifikovali mogući uzrok intestinalne malrotacije – čestog, ali slabo shvaćenog stanja kad creva novorođenog deteta nisu pravilno rotirana tokom razvoja.
Američki istraživači sa Državnog univerziteta Severne Karoline otkrili su da izloženost herbicidu atrazinu može poremetiti rotaciju creva kod žabljih embriona, čija creva se razvijaju slično ljudskim, piše Science Alert.
Tokom razvoja digestivnog sistema, crevni kanal kičmenjaka raste u znatno veću dužinu. Ta ekstra dužina se smešta u relativno mali prostor tela putem procesa zvanog intestinalna rotacija, koji namotava „cev“ u kompaktnu strukturu.
Ovaj proces rotacije nije uspešan kod otprilike jedne od 500 novorođenih beba, izazivajući pogrešan položaj creva poznat kao intestinalna malrotacija. Ova malrotacija može dovesti do ozbiljnih komplikacija, kao što je crevna opstrukcija zbog uvrtanja creva, što zahteva operaciju na početku života.
Istraživači su se fokusirali na atrazin kao potencijalni uzrok nakon što je u laboratorijskim eksperimentima na žabama otkriveno da taj herbicid drastično povećava učestalost intestinalne rotacije u pogrešnom smeru.
Atrazin je jedan od najkorišćenijih poljoprivrednih herbicida u Sjedinjenim Državama, Kanadi i Australiji, dok ga je Evropska unija zabranila 2004. zbog zabrinutosti za kontaminaciju podzemnih voda. Doveden je u vezu sa nekim zdravstvenim problemima kod pacova i ljudi, ali su dokazi komplikovani i potrebno je još studija u cilju konačnog zaključka.
Izloženost atrazinu u laboratorijskim uslovima izazvala je metaboličku neravnotežu u žabljim embrionima koja je sprečila pravilnu deobu, rast i preraspoređivanje ćelija, što je poremetilo nekoliko ćelijskih procesa u crevima. Tkivima je bilo teže da se istežu normalno, zbog čega je crevni kanal skraćen.
Skraćeni crevni kanal sprečava creva da zauzmu svoj normalan anatomski položaj, primoravajući ih da se rotiraju u obrnutom smeru, kažu naučnici.
Izgleda da su ovi razvojni problemi posledica činjenice da atrazin izbacuje telesnu oksido-redukciju iz ravnoteže. Neravnoteža između ćelijskih oksidanata i antioksidanata može imati ulogu u oboljevanju. Tretiranje žaba antioksidantima pre izlaganja atrazinu sprečilo je rotiranje creva na pogrešan način.
Važno je napomenuti da su žablji embrioni bili izloženi 1.000 puta većim nivoima nego što je uobičajeno u životnoj sredini i da ovi nalazi ne dokazuju da izloženost atrazinu uzrokuje malrotaciju kod ljudi.
Nalazi ukazuju na značaj metaboličkih reakcija u razvoju creva i na moguće uzroke intestinalne malrotacije, premda još mnogo toga nije poznato.
Poremećaj istih ćelijskih metaboličkih procesa na koje utiče atrazin, na primer, putem izlaganja drugim hemikalijama u životnoj sredini i/ili genetskih varijacija koje utiču na metabolizam, može doprineti intestinalnoj malrotaciji kod ljudi.
Počinjemo da zalazimo dublje u ćelijske događaje koji koordiniraju komplikovani proces intestinalnog izduživanja i rotiranja, kažu naučnici.
(Telegraf Nauka/Science Alert)
Video: Gruber: Zadovoljna sam saradnjom Srbije i SAD u oblasti nauke
Nauka Telegraf zadržava sva prava nad sadržajem. Za preuzimanje sadržaja pogledajte uputstva na stranici Uslovi korišćenja.