Drevni DNK otkrio šokantnu istinu o prastaroj civilizaciji: Ostavili za sobom alfabet i kulturu, ali ne gene

Drevna civilizacija zaslužna za razvoj prvog alfabeta širila je svoju kulturu daleko i u svim pravcima, ali to nije bio slučaj sa njihovim DNK. Ovo je otkrila studija objavljena u žurnalu Nature, a u kojoj je analizirano nekoliko stotina drevnih ljudskih genoma.

Feničanska civilizacija nastala je pre više od 3.000 godina. Njen centar bio je u današnjem Libanu, ali se odatle raširila po Sredozemnom moru. Feničanski gradovi-države sa Bliskog istoka vremenom su pali pod tuđu vlast, ali je njihova kultura nastavila da cveta na zapadu, posebno u Kartagini, gde je opstajala sve do velikih ratova sa Rimskim carstvom i propasti 146. godine pre nove ere, piše Nature.

Preporučujemo

Feničanski gradovi-države imali su zajednički jezik, zapisan alfabetom, pretečom grčkog i latinskog pisma, religiju, obrede i pomorsku trgovačku ekonomiju. Mnogi istraživači su pretpostavljali da su njihovi stanovnici imali i zajedničko poreklo.

Da bi proučili istoriju Feničana, genetičar Harald Ringbauer sa Instituta za evolucionu antropologiju Maks Plank u Lajpcigu, i njegove kolege analizirali su drevni DNK iz ostataka oko 200 ljudi sa feničanskih arheoloških nalazišta na Bliskom istoku, u Evropi i Severnoj Africi.

Zagonetka porekla

Na Ringbauerovo iznenađenje, ljudi iz mediteranskih ispostava feničanske kulture - poznati i kao Puni, narod koji je vodio tri velika rata protiv Rima, od kojih je najpoznatiji drugi kada ih je predvodio legendarni vojskovođa Hanibal Barka - nisu imali zajedničko poreklo sa narodima sa Bliskog istoka, pa čak ni sa onima sa lokacija povezanih sa Feničanima i njihovim prethodnicima Kananitima.

Feničanske figure... Foto: Philippe Maillard / akg-images / Profimedia

Genomi Puna nisu uvek ličili ni na genome ljudi iz drugih lokalnih populacija, kao što su one na Sardiniji i Ibici. Umesto toga, Puni su delili profil porekla sličan onom drevnih stanovnika Grčke i Sicilije. Vremenom se u mešavinu uključilo i severnoafričko stanovništvok, što je pokazatelj uspona Kartagine posle 500. godine pre nove ere.

Ova jedinstvena mešavina porekla verovatno je rezultat redovnog priliva različitih naroda povezanih „mediteranskim auto-putem“, kojim je održavana trgovina između feničanskih ispostava, kaže Ringbauer. Studija je identifikovala srodnike na udaljenim arheološkim nalazištima, uključujući par mogućih drugih rođaka, jednog iz Severne Afrike i jednog sa Sicilije.

Nakon pada feničanskih gradova-država na Bliskom istoku, ljudi poreklom iz ovog regiona možda su bili odsečeni od „mediteranskog auto-puta“, kaže Ringbauer.

Franšiza za usvajanje

Odsustvo bliskoistočnog porekla Puna ne iznenađuje Pjera Zaluu, genetičara sa Univerziteta Kalifa u Abu Dabiju.

- Feničani su imali kulturu integracije i asimilacije. Naseljavali su se tamo gde su plovili – rekao je on.

Ringbauer bi želeo da zna zašto su različiti mediteranski narodi usvojili feničansku kulturu, umesto da se drže svojih postojećih običaja.

- Kako može postojati takva nepovezanost? Da li to znači da je feničanska kultura bila poput franšize koju su drugi mogli da usvoje? To je pitanje za arheologe – naveo je on.

Kartagina je bila moćna država sa centrom u današnjem Tunisu, a osnovali su je feničanski trgovci oko 9. veka pre nove ere. Grad je cvetao u 6. veku pre nove ere i postao je pravo trgovačko carstvo sa uticajem širom Sredozemnog mora. S usponom Rimskog carstva došlo je do sukoba dve sile i između 264. i 146. vođena su tri rata, od kojih je drugi, kada je kartaginsku vojsku predvodio Hanibal, ozbiljno uzdrmao Rim. Ipak, Rimljani su pobedili i na kraju Trećeg punskog rata su Kartaginu sravnili sa zemljom.

(Telegraf Nauka/Nature)