Mogu li čudni vizuelni simptomi biti jasan znak Alchajmerove bolesti?

Međunarodni tim istraživača pod vođstvom Kalifornijskog univerziteta u San Francisku sproveo je prvu opsežnu studiju posteriorne kortikalne atrofije, zbunjujućeg skupa vizuelnoprostornih simptoma koji predstavljaju prve simptome Alchajmerove bolesti. Ti simptomi se pojavljuju kod otprilike 10% slučajeva Alchajmerove bolesti.

Studija je obuhvatila podatke o više od 1.000 pacijenata iz 36 gradova u 16 država.

Posteriorna kortikalna atrofija (PCA) predviđa Alchajmerovu bolest u velikoj većini slučajeva. Oko 94% pacijenata sa PCA imali su patologiju Alchajmerove bolesti, a ostalih 6% su imali stanja poput bolesti sa Levijevim telima i frontotemporalne lobarne degeneracije. Nasuprot tome, druge studije pokazuju da 70% pacijenata sa gubitkom pamćenja imaju patologiju Alchajmerove bolesti, piše EurekAlert.

Preporučujemo

Za razliku od problema sa pamćenjem, pacijenti sa PCA muče se sa procenjivanjem udaljenosti, razlikovanjem pokretnih i mirujućih predmeta, i izvršavanjem zadataka poput pisanja i podizanja ispuštenog predmeta uprkos normalnim rezultatima pregleda očiju.

Većina pacijenata sa PCA imaju normalnu kogniciju u ranoj fazi, ali do trenutka prve dijagnostičke posete, u proseku 3,8 godina nakon početka simptoma, primetna je blaga ili umerena demencija uz deficite memorije, izvršne funkcije, ponašanja, i govora i jezika.

U trenutku dijagnoze, 61% pacijenata su ispoljavali „konstrukcionalnu dispraksiju“, nesposobnost kopiranja ili konstrukcije osnovnih dijagrama ili figura; 49% su imali „deficit prostorne percepcije“, teškoće u identifikaciji lokacije nečega što su videli; a 48% su imali „simultanagnoziju“, nesposobnost da vizuelno percipiraju više od jednog objekta u isto vreme. Osim toga, 47% se suočavalo sa novim izazovima u osnovnim matematičkim računicama, a 43% u čitanju.

Potrebni su bolji instrumenti i obuka za identifikaciju pacijenata

Većina pacijenata poseti optometristu kad počnu da doživljavaju vizuelne simptome i možda budu upućeni kod oftalmologa koji takođe ne prepozna PCA.

Prosečna starost kad simptomi PCA počinju je 59 godina, nekoliko manje nego za tipičnu Alchajmerovu bolest. To je još jedan razlog zašto je manje verovatno da će pacijenti sa PCA biti dijagnostikovani.

Rana identifikacija PCA može imati značajne implikacije po tretman Alchajmerove bolesti. Amiloidni i tau nivoi, identifikovani u likvoru i snimanjima, kao i podacima autopsije, odgovarali su onima nađenim u tipičnim slučajevima Alchajmerove bolesti.

Stoga pacijenti sa PCA mogu biti kandidati za antiamiloidne terapije kao što je lekanemab i antitau terapije, trenutno u fazi kliničkih ispitivanja, za koje se smatra da su efikasnije u najranijim fazama bolesti.

Pacijenti sa PCA imaju veću tau patologiju u posteriornim delovima mozga, uključenim u procesuiranje vizuelnoprostornih informacija, naspram pacijenata sa drugim simptomima Alchajmerove bolesti. Zbog toga bi mogli biti pogodniji za antitau terapije.

Ovi pacijenti obično nisu uključeni u ispitivanja, pošto su ona obično usredsređena na pacijente koji imaju Alchajmerovu bolest praćenu amnezijom i niske rezultate u testovima pamćenja. Međutim, na Kalifornijskom univerzitetu u San Francisku razmatramo tretmane za pacijente sa PCA i druge neamnezijske varijante, kažu autori studije.

Bolje razumevanje PCA je bitno za unapređenje brige o pacijentima i razumevanje procesa koji pokreću Alchajmerovu bolest. Bitno je da lekari nauče da prepoznaju taj sindrom da bi pacijenti dobili tačnu dijagnozu i tretman.

Sa naučne tačke gledišta, moramo da saznamo zašto Alchajmerova bolest specifično pogađa vizuelne, a ne memorijske oblasti mozga. Studija je otkrila da 60% pacijenata sa PCA čine žene – bolje razumevanje zašto izgleda da su one ranjivije predstavlja značajnu oblast budućeg istraživanja, kažu autori.

(Telegraf Nauka/EurekAlert)