Drevna tabla za patoli napravljena od 478 komadića: U ovoj igri Maja gubilo se bogatstvo

Vekovima pre igara poput „Ne ljuti se, čoveče“, „Monopola“ ili „Rizika“ u Srednjoj Americi igrao se patoli. Ova igra strategije i sreće igrala se na tabli u obliku krsta, a igrači su ulagali useve i bogatstvo, piše Phys.org.

Igra je bila toliko popularna da su neki odlučili da je iskoriste i u arhitekturi. Tokom iskopavanja u drevnom majanskom gradu Naačtunu, na prostoru današnje Gvatemale, istraživači su pronašli tablu za patoli napravljenu od stotina malih komada crvene keramike, pažljivo složenih u vidu mozaika u sam pod.

Preporučujemo

Table za patoli pronalažene su na zidovima i klupama širom majanske oblasti, ali većina ih je bila urezana ili naslikana na postojećim površinama. Ovo otkriće se izdvaja jer ne predstavlja naknadnu intervenciju, već svestan izbor, integrisan u plan izgradnje od samog početka.

Istraživači su utvrdili da tabla datira iz ranog klasičnog perioda, oko 5. veka nove ere. Rezultate su objavili u Latin American Antiquity.

Narodi drevne Mezoamerike, uključujući Tolteke, Asteke i Maje, igrali su društvene igre na tabli poput patolija još od 200. godine pre nove ere. Njen značaj u lokalnoj kulturi bio je toliki da se pominje u istorijskim dokumentima i zakonima.

Arheolozi su pronašli table za patoli u palatama i hramovima u glavnim centrima nalazišta. Istraživanja sugerišu da su one služile u više svrha, kao što su zabava, jačanje veza u zajednici i podrška duhovnim obredima.

Tokom godina, arheolozi su otkrili nekoliko desetina igara urezanih direktno u malter klupa i zidova. Budući da su urezane u površine, a ne ugrađene u same strukture, istraživačima je često teško da precizno utvrde kada su nastale ili u kakvom su prvobitnom stanju bile.

U ovoj studiji ispitali su jednu od velikih iskopanih stambenih oblasti i otkrili mozaički dizajn ugrađen u pod. Stil okruženja sugeriše da je ova građevina verovatno bila deo doma jedne elitne porodice ili je možda služila kao manji lokalni administrativni centar.

Za izradu ove table za patoli verovatno je upotrebljeno oko 478 komadića, uglavnom crvene ili narandžaste boje. Tabla je pratila poznati majanski motiv, ali je stil izrade bio jedinstven i drugačiji od svih dosad otkrivenih primera. Na osnovu ostataka table, istraživači su procenili da su prvobitne dimenzije pravougaone ploče iznosile 80 sa 110 centimetara, što je znatno veće od većine tabli čije su se stranice kretale između 40 i 70 centimetara.

Kod urezanih ili naslikanih tabli teško je utvrditi da li su ih napravili prvobitni korisnici objekta ili kasniji stanari. Ugrađena tabla otklonila je tu dilemu, a na osnovu keramike pronađene u iskopanom sloju, istraživači su njen nastanak smestili u period ne raniji od 400–550. godine nove ere.

Istraživači ističu da detaljnijim proučavanjem objekta u kojem je tabla za patoli pronađena, kao i okolnog područja, mogu steći jasniju sliku o tome koliko su Maje cenile igre i činile ih delom svog svakodnevnog života i ceremonijalnih događaja.

(Telegraf Nauka/Phys.org)