Identifikovani neuroni rešavaju misterije REM faze sna

Foto: Shutterstock.com

Naučnici sa Univerziteta Tsukuba postigli su značajan napredak u razumevanju REM faze sna, ključnog dela našeg svakodnevnog odmora u kojem se odvijaju snovi i procesi vitalni za regeneraciju mozga. Tokom ove faze, telo gubi mišićni tonus, oči se brzo kreću, a moždana aktivnost raste. Iako se dugo zna za značaj REM sna, mehanizmi koji ga kontrolišu nisu bili do kraja jasni sve do nedavnih istraživanja koja su otkrila dva ključna tipa neurona u moždanom stablu, piše Neuroscience News.

Naučnici su identifikovali dve vrste neurona smeštenih u ponsu i produženoj moždini, delovima moždanog stabla, koje imaju odlučujuću ulogu u indukciji REM faze sna. Ovi neuroni formiraju složene krugove koji kontrolišu tri ključne karakteristike REM sna: aktivaciju moždane kore, brze pokrete očiju i gubitak mišićnog tonusa. Aktivacijom ovih neurona, čak i budni miševi ulaze u REM fazu sna, što pokazuje njihovu moćnu ulogu u ovom procesu.

Preporučujemo

Posebno intrigantno otkriće dolazi iz studija na miševima, gde je inhibicija ovih neurona dovela do poremećaja sna sličnih onima koji se javljaju kod pacijenata sa Parkinsonovom bolešću. Miševi su pokazivali abnormalno ponašanje u snu, kao što su nevoljni pokreti tela tokom REM faze i značajno smanjenje trajanja REM sna. Ovi simptomi su vrlo slični onima u REM poremećaju ponašanja, koji je čest kod pacijenata sa Parkinsonovom bolešću.

Istraživači su otkrili da pacijenti koji boluju od Parkinsonove bolesti i REM poremećaja ponašanja imaju smanjen broj ovih neurona u moždanom stablu, što ukazuje na direktnu vezu između gubitka ovih neurona i poremećaja sna. Ovo otkriće pomaže u razumevanju zašto pacijenti sa Parkinsonovom bolešću često imaju poremećaje REM sna mnogo pre nego što se pojave drugi, vidljiviji simptomi bolesti.

REM faza sna se naziva i paradoksalni san jer mozak pokazuje aktivnost sličnu onoj tokom budnosti, dok je telo potpuno opušteno i nepokretno.

Ljudi provode oko 20-25% noćnog sna u REM fazi, a snovi koje doživljavamo u ovoj fazi su najživopisniji i emocionalno najsnažniji.

Poremećaj ponašanja tokom REM sna, gde ljudi fizički reaguju na svoje snove, često se javlja pre neurodegenerativnih bolesti kao što su Parkinsonova bolest i demencija.

Ova otkrića donose nove mogućnosti za razvoj terapija ne samo za poremećaje sna, već i za neurodegenerativne bolesti poput Parkinsonove. Razumevanje kako neuroni u moždanom stablu kontrolišu REM san otvara vrata za intervencije koje bi mogle poboljšati kvalitet sna kod pacijenata i ublažiti simptome neurodegenerativnih bolesti.

- Identifikacija ovih neurona predstavlja prekretnicu u istraživanju poremećaja sna, kao i u našim naporima da razumemo kako bolesti poput Parkinsonove utiču na mozak - naveli su istraživači.

Nastavak istraživanja u ovoj oblasti mogao bi da dovede do novih terapijskih pristupa, posebno za pacijente koji pokazuju rane simptome REM poremećaja ponašanja, što bi moglo usporiti napredovanje bolesti i poboljšati kvalitet života.

Istraživanje ovih neurona otkriva ne samo mehanizme sna, već i dublju povezanost između poremećaja sna i neurodegenerativnih bolesti. Ovi rezultati ne samo da poboljšavaju naše razumevanje važnosti REM sna, već donose i nadu za razvoj novih metoda prevencije i lečenja poremećaja koji mogu prethoditi ozbiljnim bolestima poput Parkinsonove.

(Telegraf Nauka / Neuroscience news)