„Ne, Herodote, oni nisu poreklom s Balkana“: Prva analiza genoma pobila tvrdnje oca istorije

Jermeni, stanovnici Jermenske visoravni, potomci su Frižana sa Balkana. Ovo je teorija u koju se dugo verovalo, a koju je izneo Herodot iz Halikarnasa, slavni starogrčki istoričar. Dugo su je potvrđivali i lingvisti – sugerisali su da je jermenski jezik povezan sa tračko-frigijskom podgrupom indoevropskih jezika. Međutim, prva analiza celog genoma pobila je tvrdnje oca istorije i srušila teorije o poreklu sa Balkana ovog kavkaskog naroda.

U studiji objavljenoj u American Journal of Human Genetics naučni su uporedili skoro generisane genome modernih Jermena i poznate genetske podatke o drevnim stanovnicima Jermenske visoravni sa modernim i drevnim genomima sa Balkana i nisu pronašli nikakvu značajnu genetsku vezu između Jermena i stanovnika Balkana, saopštio je Triniti koledž iz Dablina.

Preporučujemo

Pala još jedna teorija

- Vekovima su verovanja iz istorije oblikovala naše razumevanje prošlosti, pa su često teorije prihvatane kao istina. Međutim, sa mogućnošću sekvenciranja celog genoma i napretkom u istraživanju drevnog DNK, možemo da preispitujemo te teorije i otkrijemo nijansiran i naučno utemeljen pogled na istoriju ljudske populacije – rekla je dr Anahit Hovanisijan, glavna autorka studije i istraživač sa Škole genetike i mikrobiologije na Triniti koledžu u Dablinu.

Istraživači iza ove nove studije takođe su pobili još jednu teoriju – tvrdnje o asirskom poreklu Sasuna, jermenske populacije koja naseljava južne delove Jermenske visoravni. Ova veza je spominjana u mnogim istorijskim izvorima, pa i u Bibliji, u tekstovima pisanim klinastim pismom i lokalnom folkloru. Umesto toga, otkriveno je da su Sasuni različiti od drugih populacija.

Vreme velikih migracija

- Dok smo proveravali genetski kontinuitet na Jermenskoj visoravni, otkrili smo genetski influks u region iz izvora povezanih sa neolitskim farmerima u Levantu u nekom trenutku tokom ranog bronzanog doba. U terminima hronologije i genetskog porekla, to se poklapa sa ranijim otkrićima koja nam omogućuju da zaključimo da je bilo velikih kretanja na Bliskom istoku tokom ranog bronzanog doba. Pitanje odakle su tačno i kada došli, kao i šta je pokrenulo tako velike migracije, nije još odgovoreno i tek bi trebalo to proučiti – rekla je Andrea Manika, profesorka Univerziteta u Kembridžu i koautorka studije.

Istraživanje je pokazalo i da je populacija istočnih, zapadnih i centralnih delova Jermenske visoravni relativno slična.

- Ovo je prva studija kojom je pokušano iscrtavanje genetskog atlasa Jermenske visoravni – rekao je Levon Jepiskoposijan, profesor Instituta molekularne biologije Nacionalne akademije nauka Jermenije.

Šta Herodot kaže o Jermenima

„Frižani su imali opremu vrlo sličnu paflagonskoj, i oni su se vrlo malo razlikovali. Frižanima je, po pričanju Makedonaca, u vreme dok su stanovali u Evropi i bili susedi Makedonaca, bilo ime Brigi, a kad su se preselili u Aziju, promenili su istovremeno i zavičaj i ime i nazvali su se Frižani. Armenci (Jermeni) su bili naoružani isto kao i Frižani jer su oni potomci Frižana. Oba ova naroda predvodio je Artohmo, koji je bio oženjen Darijevom ćerkom“, napisao je Herodot u svojoj Istoriji.

(Telegraf Nauka/Trinity College Dublin)