Da li pećinski crteži kamenog doba sadrže najranije pismo i lunarni kalendar?

Pećina Gargas... Foto: Erich Lessing / akg-images / Profimedia

Na zidovima pećina širom Evrope, Afrike i Australije su otkriveni prelepi pećinski crteži, čiji značaj i značenje su do danas predmet žučnih rasprava. Nedavno je grupa istraživača iznela je teoriju da su možda neki od najpoznatijih pećinskih crteža zapravo lunarni kalendari, što istovremeno znači da su to najstariji sistemi pisanja na svetu, navodi IFL Science.

Ova teorija je iznesena još početkom januara 2023. godine i fokusira se na evropsku rupestralnu umetnost iz gornjeg paleolita, koji obuhvata period između 45 i 12 hiljada godina pre nove ere. Primećujući da ovi crteži obično sadrže životinje praćene apstraktnim obeležjima poput tačkica ili vertikalnih linija, prvi tim istraživača predložio je da ovi simboli predstavljaju dane ili mesece u lunarnom kalendaru.

Preporučujemo

Kako bi podržali ovu tvrdnju, ukazali su na to da ukupan broj oznaka nikada ne prelazi 13, što je broj lunarnih meseci u godini. Stoga predlažu da ovi nizovi obeležavaju godišnje cikluse određenih vrsta plena, pri čemu "Y" oblik označava mesec u kojem određena životinja obično rađa.

Međutim, prema kritičarima ove teorije, postoji nekoliko primera nizova linija i tačkica koji premašuju 13, što potkopava ceo koncept pećinskog lunarnog kalendara. Dalje navode da su ovi slučajevi namerno isključeni iz originalne analize kako ne bi uništili celu ideju.

Dodatno izražavajući sumnju u teoriju, autori ukazuju na to da sve životinjske vrste prisutne na ovim slikama rađaju u prvom ili drugom mesecu proleća, i da drevni lovci-sakupljači verovatno ne bi trebali da smišljaju umetnički ili semantički sistem samo da bi pratili ovo.

- Zašto bi palеolitskim ljudima bio potreban kalendar da beleže ili predvide običnu činjenicu da sve glavne biljojedne vrste rađaju mesec ili dva nakon što se sneg otopi - retorički pitaju.

Primećujući ove značajne nedostatke u teoriji, istraživači se oštro protive zaključku iznesenom u pomenutoj studiji - da je "Y" simbol prisutan u mnogim drevnim slikama funkcioniše kao najstarija poznata pisana reč. Konkretno, pristalice hipoteze su izjavile da slovo predstavlja imenicu i nosi značenje "rađati".

Sastavljajući dugačak spisak argumenata, naučnici zaključuju da nema čvrstih dokaza koji sugerišu da ova praistorijska umetnost dokumentuje lunarni kalendar ili arhaične sisteme pisanja. Tražeći alternativne mogućnosti u etnografskim studijama savremenije pećinske umetnosti, sugerišu da apstraktni simboli poput tačkica verovatnije predstavljaju elemente poput "pčela, semena, zvezda, kišnih kapljica, koliba, vatre, tragova ili krvi."

(Telegraf Nauka / IFL Science)