Vreme čitanja: oko 3 min.
Veštačka inteligencija bi uskoro mogla rešiti tri arheološke misterije
Vreme čitanja: oko 3 min.
Izuzetna sposobnost veštačke inteligencije (AI) da pronalazi obrasce u velikim količinama podataka mogla bi konačno rešiti neke od najvećih misterija starog sveta.
Istraživači iz IBM-a i „Gugla“ su na ivici dešifrovanja drevnih tekstova koji su smatrani nerazumljivim – pa čak i „provaljivanja“ nepoznatog jezika iz vremena od skoro dva milenijuma pre Hrista.
AI omogućava istraživačima da pretražuju slike mnogo brže, što bi moglo dati odgovore na fundamentalna pitanja o istoriji jezika i otkriti izgubljena dela grčkih i rimskih pisaca, piše Daily Mail.
Preporučujemo
Dolmen Menga je jedan od najvećih inženjerskih poduhvata iz neolita
Države stare i umiru kao ljudi: Naučnici proračunali posle tačno koliko godina i imperije počinju da propadaju
Odgonetanje nepoznatog jezika
Misteriozni nepoznati jezik linear A, otkriven na tablicama na Kritu 1900, nije dešifrovan – ali bi AI mogla „provaliti“ šifru.
Među najpoznatijim primerima nepoznatih jezika na svetu, čudni jezik linear A smatra se glavnim pismom Minojske civilizacije, kraljevstva iz bronzanog doba.
Tablice sa pismom linear A, njih 1.400, iz vremena su od 1.800 godina pre nove ere i uprkos mnogim pokušajima još nisu dešifrovane. Još jedno, novije pismo, pronađeno na tablicama na Kritu – linear B – odgonetnuto je 1953.
Istraživači su shvatili da bi ponovljene reči u jeziku mogle biti nazivi lokacija na ostrvu i da je jezik linear B možda sličan starogrčkom.
Međutim, linear A je mnogo veći izazov, pošto je „predački jezik“ potpuno nepoznat – i nijedan tekst na tom jeziku nije preveden.
Artur Evans, istraživač koji je pronašao tablice, rekao je da je linear A među najranijim pismima koja su pronađena i da sličnost sa slikama pokazuje da ima bitno mesto u evoluciji ljudskog jezika.
Istraživači iz Masačusetskog instituta za tehnologiju (MIT) i „Gugla“ upotrebili su AI za automatski prevod tekstova na jeziku linear B, što je prvi put da je to urađeno, dajući nadu da bi AI jednog dana mogla dešifrovati tekstove na jeziku linear A.
Brojni istraživači koriste tehnike poput „prekopavanja podataka“ i procesuiranja prirodnog jezika da bi otkrili obrasce u jeziku linear A.
MIT i „Gugl“ rade na novom sistemu koji može dešifrovati izgubljene jezike ispitujući veze između različitih jezika.
Herkulanumski svici su pronađeni u ruševinama blizu Pompeje – neverovatno osetljivi ugljenisani svici sačuvani nakon vulkanske erupcije iz 76. godine.
Herkulanum je bio zatrpan ispod vrele mase tokom erupcije, a svici su pronađeni 1750. u luksuznoj vili za koju se smatra da je pripadala tastu Julija Cezara.
Za razliku od drugih biblioteka iz tog perioda, koje su se dezintegrisale zbog kontakta sa vazduhom, ti svici su sačuvani – ali su zasad nečitljivi.
AI bi konačno mogla omogućiti da se pročitaju odlomci sa svitaka, koji nisu dešifrovani ni skoro dva milenijuma nakon erupcije.
Istraživanje koje predvodi profesor Brent Sils sa Univerziteta Kentaki, uz novčanu nagradu koju daju investitori iz Silicijumske doline, koristi modele AI za dešifrovanje svitaka.
Studenti kompjuterske nauke su upotrebili kompjuterizovanu tomografiju (sličnu rendgenskom skeniranju) i veštačku inteligenciju da „pročitaju“ znakove na svitku papirusa.
Herkulanumski svici su jedina biblioteka koja je ostala iz antičkih vremena i istraživači se nadaju da sadrži neotkrivena dela pesnika i pozorišnih pisaca antičke Grčke i Rima.
Jedan student je otkrio prvu reč – „ljubičasto“ – sa jednog svitka, osvojivši nagradu od 40.000 dolara u „Vezuvskom izazovu“.
„Ova reč je naše prvo uranjanje u neotvorenu antičku knjigu. O čemu se tu radi? Plinije Stariji piše o procesu dobijanja tirske ljubičaste iz školjki“, kaže profesor Sils. „Jevanđelje po Marku opisuje kako je Isus ismevan dok je nosio ljubičastu odoru pre raspeća. Verujem da ćemo uskoro saznati šta piše u tom svitku“.
Misterija naskanskih linija
Naskanske linije, koje prikazuju životinje i neobične humanoide, uključujući jednog opisanog kao „astronaut“, otkrivene su 1927, ali niko nije objasnio njihovu svrhu.
Teoretičari zavere kažu da su ogromne linije preko visoravni Naska možda napravili vanzemaljci.
Naučnici misle da su najverovatnije korišćene kao putanje za procesije, a imaju ogromne razmere da bi ih bogovi videli.
Veštačka inteligencija sad daje turbopogon procesu otkrivanja novih naskanskih linija, koje su u pejzaž Perua urezali ljudi između 500. godine pre nove ere i 500. godine nove ere.
Istraživači iz Univerziteta Jamagata su ubrzali proces 21 put pomoću „dubokog učenja“ u partnerstvu sa IBM-om i koriste AI kako bi tragali za „geoglifima“ propuštenim tokom ranijih potraga.
Istraživači su u trci s vremenom pošto erozija i klimatske promene ugrožavaju geoglife. Treba identifikovati i zaštititi što više geoglifa da bi se bolje razumelo kako i zašto su napravljeni.
(Telegraf Nauka/Daily Mail)
Povezane vesti
Novčić srpskog kralja iskopan u Splitu: Neverovatno otkriće hrvatskih arheologa
Počeli uređenje ulice, a pronašli drevni bedem i grob: U centru Čačka otkriveno arheloško nalazište
Analiza drevnog genoma dovela do šok otkrića: Na grčkom ostrvu venčavali su se najbliži srodnici
„Veće su mi šanse bile da dobijem na lotou!“ Penzioner u šumi našao blago staro 3.000 godina
Nauka Telegraf zadržava sva prava nad sadržajem. Za preuzimanje sadržaja pogledajte uputstva na stranici Uslovi korišćenja.
