Deca dojena do 3. godine, žene se doseljavale iz jugoistočne Evrope: Šokantna otkrića o životu u 6. veku

Foto: Steffen Schellhorn / imago stock&people / Profimedia

Deca na prostoru današnje Bavarske krajem 5. i početkom 6. veka bila su dojena do treće godine, a neočekivano veliki broj žena doseljavao se iz jugoistočne Evrope. To su pokazala istraživanja zuba više od 150 pojedinaca sahranjenih širom ove nemačke savezne države, piše Psyh.org.

Tim istraživača koje su predvodili dr Mihaila Harbek, antropolog i kurator Bavarske državne antropološke kolekcije iz Minhena, i Maren Velt, doktorand Univerziteta Ludvig Maksimilijan iz Minhena, analizirao je ljudske zube sa različitih arheoloških nalazišta u Bavarskoj. Zahvaljujući analizom izotopa u njihovim zubima, oni su dobili informacije o životu ljudi iz ranog srednjeg veka.

Harbek i njene kolege analizirale su zube sa više groblja nastalih oko 500. godine. Zubi se formiraju tokom detinjstva i karakteriše ih malo ili nimalo promena tokom života, zbog čega predstavljaju idealan „arhiv detinjstva“, navode naučnici.

Izotopi stroncijuma predstavljaju indikator geografskog porekla osobe, dok analiza ugljenika i azora daje informacije o ishrani. Serijska analiza izotopa pokazuje tok ishrane od rođenja do otprilike 20. godine. Ovaj metod pokazuje i tranziciju sa ishrane majčinim mlekom do uključivanja čvrste hrane.

Kompleksni procesi migracija

Poreklo moderne Evrope može da se poveže sa periodom koji se naziva Velika seoba naroda. Tokom tog vremena, koji predstavlja kasni stari i rani srednji vek, propalo je Zapadno rimsko carstvo, a počele su velike kulturne i političke promene na Starom kontinentu završene doseljavanjem Mađara u 10. veku.

Mnogi gradovi, sela i naselja nastali su u ovo vreme. U južnoj Bavarskoj u 6. veku pojavilo se Vojvodstvo Bavarska na prostorima nekadašnje rimske provincije Recija sekunda. Uloga migracija u tom procesu i dalje je tema rasprava. Prisustvo stabilnih izotopa strencijuma u više od 150 ljudskih skeleta otkriva je krajem 5. veka neočekivano veliki broj ljudi migrirao u region današnje južne Bavarske. Ove seobe uključivale su i muškarce i žene.

Childhood in medieval Bavaria: What teeth reveal about nutrition and migration https://t.co/to0VRkFRKe via @physorg_com— Åtħ Gøðêlítšäs (@godelitsas) November 22, 2023

- Iako ne možemo da odredimo tačne oblasti iz kojih su mnogi pojedinci stigli, možemo da vidimo da su stigli iz različitih regiona – rekla je dr Harbek.

Određene karakteristike nisu tipične za Bavarsku, pa sugerišu strano poreklo nekih od sahranjenih pojedinaca. Nekoliko žena koje su imale genetske markere karakteristične za jugoistočnu Evropu, a koje su imale i modifikovane lobanje, uglavnom su jele proso tokom odrastanja. Uzgoj prosa bio je uobičajen u istočnoj Evropi, pa čak i Aziji, ali se retko uzgajao u Bavarskoj tog vremena.

- Ove žene su svakako odrasle van Bavarske. Za neke od njih, uspeli smo da odredimo i vreme kada je došlo do promene u ishrani i kada su migrirale. Mnoge od žena iz jugoistočne Evrope, na primer, nisu se doselile kao tinejdžerke, što bi se očekivalo u skladu sa bračnim migracijama tog vremena, već su imale više od 20 godina kad su se doselile u Bavarsku – rekla je dr Harbek.

Duže dojenje dece

Urađena je i detaljna rekonstrukcija ishrane od rođenja do 10. godine za neke ljude, pa su mogli i da zaključe do kog uzrasta su deca dojena. Analize pokazuju da su deca ovog perioda dojena mnogo duže nego danas.

- Odvikavanje od majčinog mleka završavano je između druge i treće godine života kod većine pojedinaca koje smo analizirali. Žene iz drugih krajeva su duže dojene kad su bile male. Tako dugi periodi dojenja poznati su kod nomadskih naroda, na primer – navela je Maren Velt u svojoj doktorskoj disertaciji.

Stres odvikavanja od dojenja

Odvikavanje od dojenja uvek predstavlja i određeni zdravstveni rizik za dete. Ona su odjednom bila izložena novim patogenima i potencijalno bila izgladnjivana. To je dovelo do vidljivih promena na zubnoj gleđi koja predstavlja marker stresa.

Deca odgajana u vreme velikih preokreta imala su posebno jak „stres zbog odvikavanja od dojenja“. U 7. veku su ove promene posebno vidljive, navode istraživači.

(Telegraf Nauka/Phys.org)