Zemljin magnetni severni pol zvanično ima novi položaj – novi magnetni model važi do 2029.

D. M.
Vreme čitanja: oko 2 min.

Pošto je Božić blizu, nadajmo se da to neće poremetiti dostave najčuvenijeg stanovnika Severnog pola.

U cilju praćenja promena magnetnog severa, Svetski magnetni model 2025 objavljen je ove nedelje sa najnovijim zvaničnim predviđenim položajem Zemljinih magnetnih polja. Ova verzija važiće do kraja 2029, a u tom periodu možemo očekivati da se magnetni severni pol polako pomera dalje ka Rusiji.

Zemljin magnetni severni pol je različit od geografskog Severnog pola, takozvanog „pravog severa“ koji direktno pokazuje geografski Severni pol, fiksiranu tačku na Zemljinoj površini na 90 stepeni severne geografske širine, gde Zemljina osa rotacije kontaktira površinu.

Istovremeno, magnetni severni pol je stalno promenljiva tačka određena tečnim metalima oko Zemljinog spoljašnjeg jezgra. Ovi tečni metali su provodni i u stalnom pokretu zbog rotacije planete i konvekcije pokretane toplotom. U skladu sa principima elektromagnetizma, to kretanje stvara električne struje, koje stvaraju magnetno polje sa dva pola.

Pošto se magnetni polovi konstantno pomeraju, iako veoma sporo, Nacionalna okeanska i atmosferska administracija SAD (NOAA) i Britanska geološka služba (BGS) moraju redovno da revidiraju svoje modele.

Najnovija verzija je objavljena 17. decembra i uključuje magnetni model visoke rezolucije WMMHR2025, koji predstavlja značajno poboljšanje prostorne rezolucije.

Obnovljena verzija je veoma važna za tehnologiju koja se oslanja na Zemljino magnetno polje – globalni sistem pozicioniranja (GPS) i drugi satelitski navigacioni sistemi.

Značaj nove verzije nalazi se i u njenoj pravovremenosti, pošto se čini da pomeranje magnetnog severnog pola ubrzava.

Od 1830-ih, Zemljin severni magnetni pol pomerio se oko 2.250 kilometara od Kanade prema Sibiru. Između 1990. i 2005, brzina pomeranja se povećala sa manje od 15 kilometara godišnje na oko 50-60 kilometara godišnje.

„Trenutno ponašanje magnetnog severa je nešto što dosad nismo videli. Magnetni sever se sporo pomerao oko Kanade od 1500-ih, ali je tokom poslednjih 20 godina ubrzao prema Sibiru, povećavajući brzinu svake godine do pre otprilike pet godina, kad je naglo usporio sa 50 na 35 kilometara godišnje, što je najveće usporavanje koje smo videli“, kaže dr Vilijam Braun iz BGS-a.

(Telegraf Nauka/IFL Science)