Da li je rešena enigma nastanka safira? Naučnici analizirali gde se formiraju plavi kamenčići

Foto: Shutterstock / Monika Stawowy

Safiri, sa svojom karakterističnom plavom bojom koja podseća na delove neba, oduvek su fascinirali ljubitelje dragocenosti i geologe. Tradicionalno, smatralo se da se safiri formiraju duboko u Zemljinom omotaču ili u donjim slojevima Zemljine kore. Međutim, nova istraživanja otkrivaju da se ovi dragoceni kamenčići formiraju u višim slojevima Zemljine kore, unutar vrelih srca vulkana gde se magma meša sa stenama iz kore. Ovo revolucionarno otkriće dolazi iz studije sprovedene na vulkanskim poljima u Nemačkoj i pruža nova saznanja o načinu formiranja i hemijskoj strukturi safira, piše Live Science.

Prethodna istraživanja sugerisala su da se safiri formiraju u dubokim slojevima Zemljinog omotača ili u donjim delovima Zemljine kore. Međutim, nova studija pod vođstvom Aksela Šmita, geologa sa Kurtin Univerziteta u Australiji, otkriva da se safiri formiraju u višim slojevima Zemljine kore, posebno u srcima vulkana gde se magma podiže na dubinu od oko 5 kilometara ispod površine. Ovo otkriće pruža nova uputstva o tome gde i kako se safiri formiraju, dovodeći u pitanje prethodne teorije.

Preporučujemo

Studija je fokusirana na Ajfel formaciju u zapadnoj Nemačkoj, koja je nastala tokom dugog perioda vulkanske aktivnosti, od krede pre 145 do 65 miliona godina, do najnovije erupcije pre 13.000 godina. Ajfel formacija je izuzetna zbog svoje mladosti u poređenju sa drugim poznatim izvorima safira, što je omogućilo istraživačima da bolje prouče hemiju i starost safira pronađenih u toj oblasti.

Ajfel vulkansko polje je interesantno zbog svojih sličnosti sa bazaltnim vulkanskim poljima koja su identifikovana kao izvori safirnih naslaga, ali i zbog svoje mlađe geološke starosti. Ovo je pružilo jedinstvenu priliku za proučavanje hemijskih i mineralnih karakteristika safira, koje bi inače bile teže dostupne u starijim formacijama.

Istraživači su koristili napredne metode za analizu safira, koji su sastavljeni od minerala korunduma, koji je sačinjen od aluminijuma i kiseonika. Inkluzije, koje su nepravilnosti prisutne u safirima, omogućavaju istraživačima da odrede starost safira koristeći odnose radioaktivnog uranijuma i olova. Takođe, proučavali su različite verzije kiseonika u safirima kako bi odredili poreklo hemijskih gradivnih blokova.

Rezultati su pokazali da su safiri formirani pre manje od 2,5 miliona godina, što je ukazalo na to da su nastali tokom završnih faza vulkanske aktivnosti u Ajfel polju. Analizom molekula kiseonika, otkriveno je da su safiri slični onima u magmi koja je dovedena na površinu, što sugeriše da su formirani na granici između Zemljine kore i magme.

Nove studije pružaju uvid u to da safiri nastaju u visokim slojevima Zemljine kore, unutar vrućih vulkanskih srca, a ne u dubokim delovima omotača kao što je ranije verovano. Ovo otkriće ne samo da obogaćuje naše razumevanje geoloških procesa, već takođe pomaže u razvoju etičkih praksi u industriji dragocenosti, osiguravajući da poreklo safira bude transparentno i odgovorno.

(Telegraf Nauka / Live Science)