Kinesko-američka istraživačka saradnja je u opadanju, što je loša vest za svakoga

Foto: Shutterstock

Naučna saradnja Kine sa drugim zemljama opada od pandemije, podsticana propadajućim partnerstvima sa Sjedinjenim Američkim Državama, pokazuje analiza.

Naučnici upozoravaju da političke tenzije između Kine i SAD, zajedno sa pandemijom, utiču na istraživačku saradnju između dve države. Međutim, potrebno je vreme da se dokazi o ovoj vrsti opadanja akumuliraju u istraživačkim bazama podataka.

Preporučujemo

Najnovije dokaze daje analiza tima kompanije Springer Nature u Kini. Analizirani su članci sa međunarodnim koautorstvom objavljeni između 2013. i 2023. Ustanovljeno je da je u 2022. totalni broj radova istraživača iz Kine u saradnji sa kolegama iz sveta opao prvi put od 2013.

Proporcija istraživačkih radova sa kineskim i ostalim koautorima opada još duže. Na vrhuncu, u 2018, 26,6% – otprilike 110.000 članaka – iz Kine je stiglo u saradnji sa kolegama iz ostatka sveta. Do 2023, proporcija kineskih članaka u saradnji sa kolegama iz sveta opala je 7,2%, uprkos tome što se ukupan broj kineskih radova skoro udvostručio do 759.000 tokom istog perioda.

Opadanje broja članaka u međunarodnom koautorstvu je uglavnom posledica opadanja učešća Kine u radovima objavljenim sa američkim istraživačima – pad od 6,4% između vrhunca u 2017. godini i 2023. godine, što je najveći pad među zemljama uključenim u analizu.

Analiza iz 2022. je pokazala da je broj istraživača sa dualnom američkom i kineskom afilijacijom opao više od 20% između 2019. i 2021.

Iako najnovija analiza pokazuje da udeo američko-kineskih članaka polako opada tokom poslednjih šest godina, pandemija je pogoršala tu tendenciju.

Političke tenzije

Tekuće geopolitičke tenzije između SAD i Kine takođe podstiču pogoršanje. Ovo je naročito zabrinjavajuće za istraživače. Inicijativa SAD iz 2018. protiv špijunaže u oblasti istraživanja i industrije dovela je do hapšenja nekoliko naučnika zbog veza sa saradnicima ili institucijama u Kini i izazvala strah među istraživačima kineskog porekla.

Američka vlada je otad uvela niz mera u cilju povećanja bezbednosti na polju istraživanja. A u julu 2023. kineska vlada je uvela zakon koji proširuje definiciju špijunaže.

Mere protiv stranog uticaja i u SAD i u Kini čine istraživače opreznijima u pogledu saradnje. Restriktivni programi i klima straha mogli bi oterati talente iz nekih zemalja i oblasti, izazivajući odliv mozgova i gubitak vrednog ljudskog kapitala.

Ovaj efekat zahlađenja u američko-kineskoj saradnji već onemogućava značajno istraživanje. Na primer, istrage o stranom uticaju u Nacionalnom institutu za zdravlje SAD više su smanjile produktivnost istraživača u SAD sa saradnicima u Kini, naspram onih sa naučnim partnerima u drugim zemljama.

Slaba saradnja bi takođe mogla dovesti do toga da zemlje rade ista istraživanja odvojeno, umesto da se udrženim snagama bore protiv globalnih problema kao što su klimatske promene, pandemija i prehrambena sigurnost.

Okretanje unutra

Štaviše, zemlje bi mogle sve više davati prednost domaćim interesima naspram međunarodne saradnje, zbog čega bi naučno istraživanje moglo postati više nacionalni poduhvat.

Saradnja Kine sa drugim zemljama se takođe smanjila od 2020, ali ne tako izraženo kao sa SAD. Obnavljanje američko-kineske saradnje je bitno zato što takva naučna partnerstva mogu pomoći da se prevaziđe jaz između ove dve zemlje, kažu naučnici.

S obzirom na sve veće globalne katastrofe i nesigurnosti, čovečanstvo ne sme sebi dozvoliti da gubi vreme na nacionalna rivalstva.

(Telegraf Nauka/Nature)