Da li su ovi vrhovi strela stari 80.000 godina? Revolucionarno otkriće u pećini

Na nalazištu Obi-Rahmat u Uzbekistanu, starom oko 80.000 godina, stručnjaci Univerziteta u Bordou i Instituta za arheologiju i etnografiju iz Novosibirska otkrili su tri vrste kamenih projektila, uključujući neretuširane trouglaste mikrovrhove kompatibilne sa drškama nalik strelama.

Lovački alati su karakteristično obeležje roda Homo, pri čemu je konzumacija mesa uticala na kognitivnu i bihevioralnu evoluciju čoveka. Mali i srednji kameni šiljci su ranije identifikovani kao vrhovi projektila u sklopovima iz inicijalnog ili ranog gornjeg paleolita, piše Phys.org.

Preporučujemo

Projektili su postali centralni fokus industrije kamenog doba. Lagani vrhovi su retko privlačili pažnju u istraživanju prelaska srednjeg i gornjeg paleolita.

U studiji Vrhovi strela na nalazištu Obi-Rahmat (Uzbekistan) od pre 80.000 godina? objavljenoj u PLOS ONE istraživači su osmislili sistem analize i identifikacije vrhova strela u najstarijim slojevima nalazišta.

Pećina Obi-Rahmat nalazi se u dolini Paltau u severoistočnom Uzbekistanu. Otkrivena stratigrafija obuhvata 21 sedimentni nivo na dubini od 10 metara, sa arheološkim materijalom u svim slojevima i datovanjem u rasponu od pre 90.000 do pre 40.000 godina.

Slojevi 20–21 dali su 194 primerka šiljaka i 193 mala trouglasta odbitka (1–3 centimetra) odabranih iz kamenog otpada; pregledana su sva jezgra iz slojeva 20–21 i 36 zarubljeno-fasetiranih komada. Dvadeset komada je odabrano kao mogući vrhovi projektila.

Sortiranje je započelo identifikacijom oštećenja od udarca golim okom, nakon čega je usledila stereoskopska mikroskopija. Primerci sa minimalnom erozijom ispitani su reflektivnom optičkom mikroskopijom kako bi se uočili mikroskopski linearni tragovi udarca.

Dodatni eksperimenti su reprodukovali debitaž na lokalnom silicifikovanom krečnjaku i testirali montiranje i udarac. Dvanaest mikropoena, pričvršćenih bez vezivanja na komercijalna drvena tela strela prečnika 8 milimetara, ispaljeno je iz laminiranog luka snage 36 funti u lešinu malog papkara sa svim organima, okačenu u anatomskom položaju.

Rezultati izdvajaju tri klase vrhova (veliki retuširani šiljci, mikrovrhovi i sečiva) među 20 odabranih komada. Veliki retuširani šiljci obuhvataju dva skoro kompletna primerka (širine 38 mm i 41 mm) i jednu delimičnu zašiljenu polovinu, svaki sa vrhom smrskanim od udarca. Veliki proksimalni fragment ima lateralni prelom koji se može pripisati upotrebi kao vrh koplja.

Mikrovrhovi obuhvataju devet neretuširanih i jedan retuširani primerak, proizvedenih od jednostavnih trouglastih odbitaka do tipičnih levaloazijenskih poena; od kojih dva pokazuju prelome usled uzdužnog naprezanja sa mikroskopskim linearnim tragovima udarca.

Sečiva se u nekim slučajevima pojavljuju kao lateralni umeci, sa diskretnim lomljenjem koje odgovara upotrebi kao projektil.

Istraživači zaključuju da se mikrovrhovi sa tragovima upotrebe od udarca javljaju u najstarijim slojevima i da ih njihov gotovo mikrolitski oblik čini tehnički nepogodnim za montiranje na bilo šta drugo osim na drške nalik strelama. Prisustvo ovih, uz robusnije šiljke i sečiva, ukazuje na tri tipa oružja.

Najstariji do sada pronađeni vrhovi strela stari su između 72.000 i 60.000 godina, pa bi ovo otkriće, ako bude potvrđeno, bilo revolucionarno.

(Telegraf Nauka/Phys.org)