Kolčesterska vaza: Nove analize otkrivaju dokaze o gladijatorskoj borbi u rimskoj Britaniji

Kolčesterska vaza, iz perioda 160-200. godine nove ere nije samo neki keramički artefakt – ona se smatra jedinstvenim grafičkim i epigrafičkim svedočanstvom o postojanju gladijatorskih borbi u rimskom gradu Kamulodunumu, sadašnjem Kolčesteru, rasvetljavajući kulturnu i društvenu dinamiku tih takmičenja.

Nedavna otkrića u pogledu kolčesterske vaze pokazuju njen značaj kao bitnog dokaza za gladijatorska nadmetanja u rimskoj Britaniji, koji otkriva složene veze između lokalne kulture, vojnog uticaja i boraca koji su privlačili pažnju publike u tom periodu.

Preporučujemo

Vaza, napravljena u pećima zapadno od Kolčestera, prikazuje složene dekoracije i zapise imena individualnih boraca u areni, što sugeriše da je bila predviđena za dokumentovanje borbi.

Među imenima koja su zaintrigirala istraživače je Memnon, identifikovan kao „sekutor“ – tip gladijatora koji se bori protiv gladijatora opremljenih mrežama i trozupcima. Ime Memnon, iz grčke mitologije, pripadalo je legendarnom kralju Etiopije, učesniku Trojanskog rata, što sugeriše da je to ime korišćeno kao pseudonim radi isticanja lika gladijatora u areni.

Zapis otkriva da je Memnon učestvovao u najmanje devet borbi, što znači da je imao značajnu karijeru u takmičarskom svetu rimske zabave, gde se uspeh često merio brojem borbi i pobeda.

Drugo značajno ime u zapisu je Valentin, dovedeno u vezu sa Trajanovom XXX legijom, stacioniranom u Ksantenu (Nemačka). Ova veza pokreće zanimljiva pitanja o odnosu između gladijatora i rimske vojske, što je tema velike rasprave među istoričarima.

Neki smatraju da su izvesne rimske legije možda imale sopstvene grupe gladijatora u cilju zabave. Odsustvo zabeleženih borbi Valentina možda ukazuje da je on bio nov gladijator.

Nedavno istraživanje dovodi u pitanje ranije pretpostavke o zapisu na vazi, otkrivajući da je verovatno bio urezan pre pečenja. Ovaj nalaz je podržan kvalitetom slova i odsustvom iskrzanih ivica, što ukazuje da je vešt majstor učestvovao u izradi.

Kolčesterska vaza je na kraju upotrebljena kao urna za kremaciju, sa ostacima muškarca starijeg od 40 godina, koji nije bio iz te oblasti. Iako je malo verovatno da je bio jedan od boraca, njegova veza sa tim događajem daje dodatni značaj artefaktu.

Kolčesterska vaza doprinosi sve većem broju dokaza o rimskim spektaklima u gradu. Među njima su fragmenti zidnih slika gladijatora, obrasci za reljefne figure i nož sa drškom u stilu „murmilona“ – još jedne klase gladijatora.

Iako još nije otkriven amfiteatar u Kolčesteru, postojanje rimskog cirkusa – jedinog dokumentovanog u Britaniji – podržava ideju da je grad bio centar javne zabave, gde su trke kočija i gladijatorske borbe bile sastavni deo lokalne kulture.

Osim toga, komercijalne i vojne veze između Kolčestera i Donje Rajne verovatno su imale bitnu ulogu u kretanju gladijatora i životinja za te događaje. Epigrafska svedočanstva sa germanskih teritorija ukazuju na hvatanje medveda za borbe sa divljim životinjama, što može dati kontekst za scenu lova prikazanu na kolčesterskoj vazi.

Kolčesterska vaza je pronađena 1853. tokom iskopavanja u zapadnoj pogrebnoj oblasti Kolčestera u Engleskoj. Pronađena je kao deo grupe od četiri posude. Složene dekoracije i zapisi na vazi brzo su privukli pažnju i prepoznata je kao značajan artefakt koji daje vredne uvide u kulturne prakse rimske Britanije, naročito u pogledu gladijatorskih borbi i javne zabave.

Ovo otkriće je deo projekta sa ciljem istraživanja kulturne i društvene dinamike gladijatorskih igara u severozapadnim provincijama Rimskog carstva.

(Telegraf Nauka/ArkeoNews)