Evolucija brzo rastuće haringe koja se hrani ribom u Baltičkom moru

Atlantska i baltička haringa su tipične ribe od ključnog značaja za ekosisteme Atlantskog okeana i Baltičkog mora koje se hrane planktonom.

Nova studija sa švedskog Univerziteta u Upsali predstavlja otkriće evolucije genetski drugačije haringe koja se hrani ribom u Baltičkom moru, mladoj formaciji vode koja postoji tek od kraja poslednjeg ledenog doba.

Preporučujemo

Atlantska i baltička haringa imaju ključnu ulogu u ekosistemu kao bitna veza između proizvodnje planktona i drugih organizama, kao što su predatorske ribe, morske ptice, morski sisari i ljudi.

Ranije istraživanje je dokumentovalo podelu haringi u više ekotipova koji ispoljavaju genetske adaptacije povezane sa, na primer, klimatskim uslovima, salinitetom i omiljenim sezonama mrešćenja.

Karl fon Line, osnivač taksonomije i profesor u Upsali u 18. veku, definisao je baltičku haringu kao podvrstu atlantske haringe prilagođenu na braktičnu vodu Baltičkog mora. Baltička haringa je mnogo manja i sadrži manje masnoće nego atlantska haringa.

Sadašnji projekt je iniciran informacijom od ribara sa obale severoistočno od Upsale da postoji specijalni tip haringe koji se uvek mresti u istoj oblasti uoči sredine leta i koji je veliki kao atlantska haringa – znatno veći nego obična baltička haringa koja se hrani planktonom.

„Sad znamo da je to genetski specifična populacija koja mora da je evoluirala tokom stotina, ako ne i hiljada godina u Baltičkom moru“, kažu naučnici.

Izvedena je pažljiva analiza morfologije, obrasca rasta, količine masti i prisustva zagađivača životne sredine. Upadljiv nalaz je da ova velika haringa ima oštećene škržne izrasline. Baltička haringa koja se hrani planktonom koristi ih za filtriranje planktona, dok oštećenja kod velike haringe verovatno odražavaju prelazak na ishranu ribom, možda koljuškom, koja ima oštre bodlje radi zaštite od predatora.

Još jedan zanimljiv nalaz je da velika haringa sadrži znatno više masnoće i znatno manje dioksina, problematičlnog hloroorganskog zagađivača u Baltičkom moru. Obe ove opservacije i mnogo brža stopa rasta su u skladu sa prelaskom na ishranu ribom. Relativno mala količina dioksina čini ovu baltičku haringu interesantnom za ljudsku konzumaciju.

Dve različite populacije haringe koja se hrani ribom

Genetska analiza je pokazala da postoje barem sve posebne populacije haringe koja se hrani ribom u Baltičkom moru. Jedna je severno od Stokholma, a druga južno od Stokholma.

Zanmljivo pitanje je zašto je haringa koja se hrani ribom evoluirala u Baltičkom moru, a nema dokaza da takva haringa postoji u Atlantiku. Baltičko more je vrlo mlada formacija vode koja postoji tek oko 8.000 godina, nakon kraja poslednjeg perioda glacijacije.

Samo ograničen broj morskih riba je bio sposoban da kolonizuje braktično Baltičko more, gde je salinitet u opsegu 2-10‰, naspram oko 35‰ u Atlantskom okeanu.

„Naša hipoteza je da je baltička haringa koja se hrani ribom evoluirala zbog nepostojanja konkurencije drugih predatorskih riba, npr. skuše i tune. Dakle, ove haringe upotrebljavaju neiskorišćen resurs hrane u Baltičkom moru“, kažu naučnici.

(Telegraf Nauka/EurekAlert)