Pištaljka od kosti potpuno je jedinstvena: Spektakularno otkriće u izgubljenom gradu faraona Ehnatona

Pištaljka napravljena od kosti otkrivena je u ostacima drevnog egipatskog grada Ahetatona ili današnjoj Amarni. Ovaj grad bio je u centru najveće verske i društvene reforme u Starom Egiptu: izgradio ga je faraon Ehnaton (prvobitno Amenhotep IV) kao novu prestonicu nakon ukidanja mnogobožačke religije i uspostavljanja prve monoteističke religije u istoriji - verovanja u boga Atona.

Ahetaton je osnovan oko 1347. godine pre nove ere i cvetao je svega jednu generaciju jer je nakon Ehnatonove smrti, oko 1332. pre nove ere, reforma poništena, grad napušten i vremenom izgubljen, a ime kontroverznog faraona smatranog jeretikom izbrisano iz zapisa. Naselje je predmet iskopavanja od sedamdesetih godina prošlog veka, a radovi oko dva izolovana naselja na istoku doneli su intrigantno otkriće, piše Phys.org.

Preporučujemo

Naselja, nazvana Radničko selo i Kameno selo, verovatno su bila dom klesarima i radnicima zaduženim za izradu grobnica uklesanih u steni na obližnjem kraljevskom groblju. Naselja su bila strogo čuvana sistemom puteva koji je, kako se čini, služio za kontrolu kretanja u ove oblasti i iz njih.

Jedna od ovih struktura povezanih sa sistemom puteva oko Kamenog sela bile su Strukture I i II. Struktura II je verovatno bila kontrolni punkt ili stražarsko mesto, dok je Struktura I možda bila skladište ili mesto za spavanje stražara. U Strukturi I pronađen je samo jedan artefakt - probušena goveđa nožna kost (falanga).

Falange kopitara često su korišćene u različitim kulturama za izradu ukrasa, komponenti za igre, drški i figurica. Međutim, kost iz Ahetatona se nije uklapala ni u jednu od navedenih kategorija, jer joj nedostaju modifikacije, tragovi upotrebe i tafonomija koji su tipično povezani sa ovim namenama.

Eksperimentalna rekreacija artefakta pomoću goveđih falangi otkrila je da kost može služiti kao pištaljka, proizvodeći glasan ton koji se mogao čuti sa znatne udaljenosti. Uzimajući u obzir kontekst nalaza, istraživači su pretpostavili da je pištaljka možda korišćena za signaliziranje, upozoravanje ili privlačenje pažnje.

Međutim, direktni dokazi za takvu upotrebu nedostaju, verovatno zato što veći deo onoga što danas znamo o Starom Egiptu potiče iz kraljevskih i elitnih konteksta, ostavljajući jednostavnije, svakodnevne predmete mnogo manje proučenim i ređe publikovanim.

- Istraživanje „zvučnih pejzaža“ u Starom Egiptu je veoma nov pravac istraživanja. U ikonografiji grobnica, na ostrakama i drugim ukrašenim delima možemo videti da su muzički instrumenti različitih složenih oblika pravljeni i korišćeni. Određeni broj ovih instrumenata je takođe pronađen i sada se čuva u muzejima. Međutim, nismo pronašli pištaljke, niti smo svesni slika takvih alata koji se koriste na slikama, gravurama i slično. Moguće je da ovi svakodnevniji alati nisu smatrani dovoljno važnim da bi bili uključeni u takve prikaze. Te slike prikazuju život na stilizovan način, koji ističe ono što je bilo važno pojedincu/zajednici u to vreme – rekla je Mišel Lengli, vanredna profesorka arheologije sa Univerziteta Grifit u Australiji.

Ona objašnjava da najveći deo znanja o Starom Egiptu potiče iz proučavanja elite, njihovih spektakularnih grobnica, hramova i domova.

- Zato su nalazišta poput Amarne toliko važna, jer beleže živote cele zajednice, a ne samo faraona i elite – rekla je Lenglijeva.

Rezultati istraživanja predstavljeni su u studiji u International Journal of Osteoarchaeology.

(Telegraf Nauka/Phys.org)