Tragajući za najstarijim ledom na svetu, naučnici pronalaze sediment ispod antarktičke ledene ploče

Decenijama istraživači koji pokušavaju da razumeju globalne klimatske promene analiziraju ledena jezgra izvađena iz dubine antarktičke ledene ploče. Ovaj led zarobljava hemikalije i mehuriće drevnog vazduha koji pričaju priču o promeni Zemljine klime tokom vremena.

Da bi razvili precizan klimatski registar, istraživači traže kontinuiran led koji nije isprekidan, koji je zamrznut hronološkim redom, sa najnovijim ledom na vrhu, a najstarijim ledom na dnu.

Preporučujemo

Najstariji uzorci jezgra kontinuiranog leda sežu u prošlost čak 800.000 godina, baš do perioda kad je Zemljina klima počela brzo da se menja.

„Prekinulo se u zanimljivom trenutku“, kaže Dankan Jang, profesor iz Instituta za geofiziku Teksaskog univerziteta u Ostinu.

Potraga za još starijim kontinuiranim ledom pokrenula je Centar za izučavanje najstarijeg leda (NSF COLDEX), multiinstitucionalnu saradnju koja istražuje Antarktik tragajući za najstarijim uzorcima polarnog leda.

Istraživači su dve godine pomoću radara u vazduhu mapirali neistraženi region u dubokoj unutrašnjosti istočnog Antarktika, blizu Južnog pola. Iako još nisu pronašli stariji kontinuirani led, njihovo istraživanje je dalo nove uvide u geološke procese koji se dešavaju ispod antarktičke ledene ploče i način kretanja leda ispod nje.

Posmatran je najdublji sloj leda, nazvan bazalna jedinica, u okviru velikog niskog područja u basenu Južnog pola. Istraživači veruju da se našao tamo nakon što se postepeno pomerao niz planinski masiv pod glečerom, noseći tragove sedimenta i polažući ga u basen.

„Nismo očekivali ovo“, rekao je Jang. „Mislimo da je, dok se led topio, bazalna jedinica nosila male količine materijala sa planinskog masiva i ostavljala sediment iza sebe. Ovo bi mogla biti nova vrsta podglečerskog sedimentarnog basena koji se formira bez uobičajenih procesa koji oblikuju terestrički teren, kao što su reke ili konvencionalno kretanje ledene ploče. To je postepen proces tokom 14 do 30 miliona godina, tokom kojih se ove male količine sedimenta nakupljaju.“

Ovaj teren bogat sedimentom gde se bazalna jedinica topi povezan je sa lokalizovanim oblastima pojačanog geotermalnog toplotnog toka i topljenja u osnovi ledene ploče, što utiče na način kretanja leda iznad i formiranja jezera ispod leda.

„Razumevanje kako varira tok toplote u osnovi ledene ploče i koja je temperatura tamo ima ključni značaj za pronalaženje mesta na kojima bi najstariji kontinuirani led mogao biti očuvan“, kaže Jang.

Iako se basen Južnog pola sam po sebi možda neće pokazati kao najbolje mesto za stari kontinuirani led zbog topljenja, bazalna jedinica u gornjem delu basena bi mogla štititi stari led od topljenja koje se dešava u ležištu.

Istraživači takođe predlažu da se stari kontinuirani led traži u drugim regionima Antarktika. Planiraju mapiranje regiona Alan Hils, gde je pronađen diskontinuirani led stariji od pet miliona godina i povezivanje toga sa lokacijom Little Dome C na kojoj evropski naučnici takođe vade ledena jezgra radi obaranja rekorda od 800.000 godina.

(Telegraf Nauka/Phys.org)