Starenje ćelija jetre može dovesti do propadanja brojnih drugih organa

Foto: Shutterstock

Naučnici sa Londonskog univerzitetskog koledža, Edinburškog univerziteta i škotskog Instituta za istraživanje raka (CRUK) prvi put pokazuju da propadanje ćelija u oštećenoj jetri može aktivirati proces povezan sa starenjem i slabljenjem funkcionisanja, koji zatim prelazi na inače zdrave organe u drugim delovima tela.

Takođe je identifikovan ključni protein koji bi mogao biti kontrolisan u cilju sprečavanja ovog multiorganskog propadanja.

Preporučujemo

Autori studije kažu da bi nalazi mogli imati značajne implikacije po naše shvatanje kako bolesti u različitim delovima tela deluju međusobno i šta se dešava dok ljudi stare.

„Naši nalazi prvi pokazuju kako ozbiljno oštećenje jetre dovodi do otkazivanja drugih organa, poput mozga i bubrega, i do smrti“, kažu istraživači. „Uspeli smo da potvrdimo ove nove i važne opservacije kod pacijenata, otvarajući put ka razvoju krvnih biomarkera koji se mogu meriti u cilju identifikacije onih u opasnosti i novih terapija za teško oboljenje jetre“.

Dok telo postaje starije, ćelije postaju slabe i prestaju da rade efikasno. Ovaj proces – poznat kao ćelijsko starenje – uobičajen je ekefat starenja, ali može biti izazvan bolestima u bilo kom dobu života.

Starenje ćelija jetre nakon akutnog teškog oboljenja jetre – koje može biti posledica više bolesti, uključujući virusne infekcije ili toksine poput predoziranja paracetamolom – može prouzrokovati nepopravljivu štetu, dovodeći do otkazivanja jetre i često više organa.

Istraživači su osmotrili da je – nakon što je oštećen dovoljno veliki broj ćelija jetre kod miševa sa naglim otkazivanjem jetre – starenje počelo da se pojavljuje kod drugih organa, uključujući bubrege, pluća i mozak, izazivajući njihovo propadanje.

Identifikovana je ključna biološka putanja koja uključuje TGFβ, protein povezan sa imunskim sistemom, čije blokiranje je sprečavalo da se starenje ćelija jetre širi na druge organe miševa.

U budućnosti bi tretmani za blokiranje te putanje mogli sprečiti multiorgansko otkazivanje kod pacijenata sa teškim oštećenjem jetre, kažu eksperti.

Nivoi starenja ćelija jetre bili su takođe jak pokazatelj ishoda bolesti kod pecijenata sa teškim oštećenjem jetre.

Ispitani su uzorci tkiva jetre od 34 osobe sa akutnim teškim oboljenjem. Visoki nivoi starenja ćelija jetre u ranoj fazi bolesti bili su povezani sa povećanim rizikom od otkazivanja više organa i potrebom za transplantacijom jetre.

Trenutno ne postoji test koji predviđa kako će se naglo otkazivanje jetre razvijati kad počne. Nadziranje starenja ćelija jetre moglo bi pomoći da se identifikuju oni koji su u najvećoj opasnosti, uključujuće one kojima će verovatno biti potrebna transplantacija.

„Implikacije nalaza bi mogle biti vrlo ozbiljne. Teško oboljenje, čak samo jednog organa, može izazvati otkazivanje mnogih organa“, kažu istraživači. „Međutim, takođe možemo naučiti kako da sprečimo da se to desi, i u slučaju nagle bolesti i u slučaju više bolesti koje se dešavaju tokom godina ili čak decenija dok starimo“.

Ovo su značajni nalazi o multiorganskom otkazivanju koji omogućavaju nove puteve za istraživanje o propadanju naših ćelija i tretiranju i sprečavanju nagle – ili čak sa starošću povezane – bolesti.

(Telegraf Nauka/UCL)