Nova studija otkriva tajne misterioznog Gobi zida

Nova studija rasvetljava jedan od najmanje poznatih delova infrastrukture srednjovekovne Unutrašnje Azije: Gobi zid.

Arheolozi sa Hebrejskog univerziteta u Jerusalimu izveli su istraživanje u Mongoliji, u saradnji sa naučnicima Nacionalnog univerziteta Mongolije i Univerziteta Jejl.

Preporučujemo

Protežući se 321 kilometar preko pustinja na visoravnima Mongolije, ta struktura je deo velikog zidnog sistema koji je nekad išao iz Kine u Mongoliju.

Poreklo, funkcija i istorijski kontekst zida su dosad bili uveliko nepoznati. Ambiciozna međunarodna ekspedicija je pomoću daljinskih senzora, pešačkog istraživanja i ciljanih iskopavanja otkrila jake nove dokaze o izgradnji i svrsi zida.

Otkriveno je da su zid i njegovi garnizonski kompleksi prvenstveno izgrađeni tokom dinastije Sjisja (1038–1227), pod vladavinom Tunguta iz zapadne Kine i južne Mongolije. Taj period je obeležila ekspanzija graničnih odbrambenih sistema tokom znatnih geopolitičkih transformacija.

Nasuprot tradicionalnom shvatanju da su takvi zidovi bili samo odbrambene strukture, studija ističe multifunkcionalnu ulogu zida u graničnoj demarkaciji, upravljanju resursima i konsolidaciji imperijalne kontrole.

Iako glavna faza konstrukcije i okupacije pripada periodu Sjisja, ekspedicija je otkrila dokaze o periodičnoj okupaciji te udaljene oblasti od 2. veka pre nove ere do 19. veka nove ere, sa slojevima artefakata koji ukazuju na dugotrajan strateški značaj zida.

Utvrđenja su pravljena od sabijene zemlje, uz ojačanja od kamena i drveta, što pokazuje adaptivnu upotrebu lokalnih materijala u toj sušnoj, udaljenoj sredini.

Štaviše, ekološka i prostorna analiza pokazuju da je ruta zida pažljivo određivana na osnovu dostupnosti resursa, naročito vode i drveta. Lokacije utvrđenja i garnizona su koristile prirodne geografske odlike poput planinskih prolaza i peščanih dina u cilju povećanja efikasnosti.

Studija dovodi u pitanje dugotrajne pretpostavke o imperijalnim graničnim sistemima Unutrašnje Azije. Gobi zid nije bio samo barijera – bio je dinamični mehanizam za upravljanje kretanjem, trgovinom i teritorijom u teškom okruženju.

Nalazi predstavljaju značajne uvide u interakciju između adaptacije sredine i državne moći u srednjovekovnim carstvima, sa širim implikacijama za razumevanje drevne infrastrukture i njenog uticaja na današnje političke i ekološke odlike.

(Telegraf Nauka/Phys.org)