Šokantno otkriće u Egiptu: Tumor sa zubima iskopan u grobnici staroj više od 3.000 godina

Predstava faraona Ehnatona u muzeju u Kairu... Foto: Shutterstock/Creativity lover

Tokom iskopavanja drevnog egipatskog groblja arheolozi su otkrili nešto neobično – tumor jajnika koji se ugnezdio u karlici žene preminule pre više od tri milenijuma. Tumor, koštana masa sa dva zuba, najstariji je pronađeni primer teratoma, retke vrste tumora koji se obično javlja u jajnicima ili testisima, piše LiveScience.

Rare tumor with teeth discovered in Egyptian burial from 3,000 years ago: https://t.co/vUyxtU36PG— Talking Pyramids💬 (@Bennu) November 7, 2023

Preporučujemo

Teratom može da bude beningni ili maligni, navodi se, a sastavljen je od različitih tkiva poput mišića, kose, zuba ili kostiju. Oni mogu da izazovu jak bol i oticanje, a ako puknu to dovodi do infekcije.

Do sada su otkrivena samo četiri arheološka primera teratome, tri u Evropi i jedan u Peruu. Otkriće teratoma na groblju iz vremena Novog kraljevstva Egipta u Amarni, sagrađenom oko 1345. godine pre nove ere, tek je peti arheološki primer ovog tumora i prvi otkriven na prostoru Afrike.

Amarna je bio grad na istočnoj obali koji je osnovao faraon Ehnaton (rođen kao Amenhotep IV) nakon što je sproveo najveću društveno-religijsku reformu i uveo atonizam, prvu monoteističku religiju na svetu. Reforma je trajala samo nešto malo duže od njegove vladavine jer je već jedan od naslednika – Tutankamon – odbacio novu religiju i vratio politeizam.

Tokom iskopavanja u jednoj grobnici na severnom groblju otkriven je skelet žene stare između 18 i 21 godinu umotanu u prostirku od biljnih vlakana. Sahranjena je sa poklonima za zagrobni život, uključujući i prsten ukrašen figurom Besa, božanstva zaštitnika trudnica, porodilja, pesme i igre. Na njenoj karlici otkrivena je koštana masa veličine većeg zrna grožđa sa dva deformisana zuba.

Ostaci Ehnatonove prestonice u Amarni... Foto: Shutterstock/Sergey-73

- U vreme smrti, kada je imala između 18 i 21 godinu, ona je verovatno bila udata. Prsten sa figurom Besa je verovatno pokazatelj da se nadala da će joj ublažiti bol ili druge simptome, kao i da će začeti – rekla je Grečen Dabs, bioarheološkinja sa Univerziteta Karbondejl Južnog Ilinoisa, za LiveScience.

U studiji se navodi da su žene u tom uzrastu već radile, neke su učestvovale u izgradnji zgrada, druge su bile zadužene za proizvodnju piva ili za brigu o baštama i domaćim životinjama.

Puna analiza skeleta otkrivenih u Amarni, koja je vekovima bila nepoznata jer su je staroegipatski vladari zabranili spominjanje Ehnatona i njegove reforme, a grad je napušten i uništen, još je u toku i moguća su i druga otkrića, navodi se u studiji.

(Telegraf Nauka)