Snimci iz svemira otkrili sve tajne gradova

Istraživački tim koji predvodi prof. Liu Liangjun sa Instituta za istraživanje vazduhoplovstva i svemira Kineske akademije nauka (AIRCAS) izradio je prvu sveobuhvatnu mapu visoke rezolucije granica gradova i naselja na globalnom nivou, pružajući uvid u to kako su se urbane granice širile i transformisale tokom poslednje dve decenije, piše Phys.org.

Novi skup podataka, izveden iz satelitskih posmatranja rezolucije 30 metara, popunjava dugogodišnju prazninu u globalnim urbanim studijama.

Preporučujemo

Gradovi i naselja su dominantan oblik ljudskih naseobina i igraju ključnu ulogu u održavanju ekološke ravnoteže i unapređenju održivog razvoja, navodi se. Međutim, njihove složene prostorne strukture i brza evolucija učinile su da skupovi podataka visoke rezolucije o globalnim urbanim granicama budu retki. Da bi rešio ovaj problem, tim je integrisao globalni dinamički skup podataka o nepropusnim površinama GISD30 sa globalnim podacima o stanovništvu LandScan kako bi razvio Skup podataka o globalnim granicama gradova i naselja (GCTB), koji pokriva period od 2000. do 2022. godine.

Studija, objavljena u Scientific Data, detaljno opisuje razvoj okvira za razgraničenje granica orijentisanog na morfologiju, koji kombinuje procenu gustine jezgra (KDE) i ćelijske automate (CA) radi preciznog mapiranja urbanih granica. U poređenju sa višestrukim referentnim skupovima podataka, GCTB je pokazao najveće podudaranje sa ručno priređenim Atlasom urbanog širenja (Atlas of Urban Expansion), postigavši vrednost R2 od približno 0,88, što ukazuje na visoku pouzdanost u beleženju urbanih razmera.

Nezavisna validacija korišćenjem oznaka mesta na OpenStreetMap-u (OSM) za tri referentne godine (2015, 2020. i 2022) dodatno je potvrdila robusnost ovog skupa podataka. GCTB je postigao prosečnu ukupnu tačnost od oko 0,75, sa srednjom preciznošću od ~0,78 za gradove i ~0,69 za manja naselja, što pokazuje dosledne performanse u oba vremenska perioda i za oba tipa naselja.

Kako bi prikazali upotrebnu vrednost skupa podataka, istraživači su analizirali dugoročne urbane promene u Pekingu i Čikagu koristeći istorijske snimke visoke rezolucije sa servisa Google Earth. Rezultati su potvrdili tačnost GCTB podataka u beleženju prostorne evolucije granica gradova i naselja. Konkretno, skup podataka je efikasno pratio suprotstavljene obrasce urbanog širenja ova dva metropolitanska područja: zabeleženo je brzo širenje Pekinga ka spoljašnosti i prelazak Čikaga ka stabilnijoj urbanoj strukturi između 2000, 2010. i 2020. godine.

Kompletan skup podataka je javno dostupan na platformi Zenodo, pružajući detaljan uvid u prostorno-vremensku evoluciju gradova i naselja tokom protekle 23 godine. Dok gradovi širom sveta nastavljaju da rastu i preoblikuju pejzaže, GCTB pruža neophodne prostorne dokaze za praćenje urbanog širenja, usmeravanje planiranja korišćenja zemljišta i unapređenje održivog urbanog razvoja.

(Telegraf Nauka/Phys.org)