Fascinantan ples mišićavog patuljka: Figura stara 2.300 godina je remek-delo iz doba Ptolomeja

U srcu Muzeja umetnosti Metropoliten u Njujorku nalazi se mala, ali izuzetno značajna skulptura iz Starog Egipta. Ova mermerna figurica visoka svega 10 centimetara, nastala između 332. i 150. godine p.n.e., oslikava složenost umetničkih i društvenih uticaja tokom ptolemejskog perioda. Prikazuje nagog patuljka-plesača s mišićavim torzom, čiji je pokret uhvaćen kroz suptilnu uvijenost tela. Iako joj nedostaju ruke, noge i zadnji deo glave, ova statueta zrači dinamikom i snagom, svedočeći o veštini umetnika koji ju je oblikovao, prenosi Live science.

Ova statua je rezultat mešavine umetničkih stilova. Metropoliten ističe da figura kombinuje klasičnu grčku tradiciju prikazivanja nagosti s detaljnim i realističnim prikazom muskulature karakterističnim za kasniji helenistički stil. S obzirom na to da je otkrivena u Egiptu, ona simbolizuje kulturni spoj helenističkog i egipatskog sveta tokom dinastije Ptolemeja, koja je vladala Egiptom nakon smrti Aleksandra Velikog.

Preporučujemo

Ptolemej I Soter, general Aleksandra Velikog, osnovao je ovu dinastiju i uspešno spojio makedonsko i egipatsko nasleđe. Ova statueta, kao proizvod tog perioda, osvetljava ne samo umetničke uticaje već i društvene odnose, jer je u egipatskoj kulturi patuljcima pridavana posebna pažnja i poštovanje, što je u suprotnosti s percepcijom patuljaka u grčkoj umetnosti, gde su često prikazivani na groteskan način.

Za razliku od grčkih prikaza, gde su patuljci često bili karikature, ova statueta pokazuje kako su u Egiptu patuljci bili cenjeni članovi društva. Egipatski zapisi stari četiri milenijuma pominju patuljke i pigmeje kao deo plemićkih i faraonskih domaćinstava. Njihova uloga nije bila samo dekorativna, smatrani su važnim članovima zajednice, povezivani s božanskim zaštitnikom, bogom Besom.

Prema Ašmolenskom muzeju, Bes je bio bog-ratnik i zaštitnik žena tokom porođaja, i često je prikazivan s jakim mišićima, niskog rasta i izražajnog lica. Bio je i plesač, poznat po sviranju tamburina, što sugeriše da je mermerni patuljak-plesač možda držao sličan instrument, simbolizujući dugogodišnju tradiciju povezivanja patuljaka s muzikom, plesom i zaštitom.

Iako je visoka samo 10 centimetara, statueta je bogata detaljima. Telo patuljka je realno oblikovano, s naglaskom na mišićavost, što sugeriše veštinu i preciznost umetnika. Pokret torza stvara iluziju plesa, a stručnjaci iz Metropoliten muzeja veruju da je figura možda prvobitno držala neki drevni muzički instrument.

Pored toga, statueta je značajna i zbog svog konteksta. Umetnički motiv plesača-patuljaka bio je prisutan širom Mediterana, ali je u Egiptu dobijao posebno značenje. Dok su u grčkoj umetnosti ovakve figure često bile predmet stigmatizacije, egipatska tradicija ih je posmatrala kroz prizmu poštovanja, povezujući ih s božanskim atributima i zaštitničkom ulogom.

Ova statueta nije samo umetničko delo već i istorijski dokument. Ona osvetljava kako su različite kulture, poput grčke i egipatske, komunicirale i razmenjivale ideje tokom Ptolemejskog perioda. Takođe, ona podseća na raznolikost i inkluzivnost drevnog egipatskog društva, gde su različiti fizički tipovi bili cenjeni, a ne marginalizovani.

Mermerni patuljak-plesač, danas izložen u Njujorku, ostaje trajni svedok umetničkog genija i društvenih vrednosti drevnog Egipta. Njegova minijaturna veličina ne umanjuje njegov značaj. Naprotiv, ona naglašava pažnju prema detaljima i poštovanje prema tradiciji koja je cenila različitost i umetnost u svakom obliku.

(Telegraf Nauka / Live science)